Temat bezpieczeństwa opon bezdętkowych na szosie budzi sporo emocji. Przykładem może być niedawny wypadek na wyścigu Étoile de Bessèges, gdzie zawodnik Equipo Kern Pharma Marc Brustenga stracił kontrolę po spadnięciu opony. Jak wykazała analiza zdarzenia, przyczyną była uszkodzona obręcz – kilka setek metrów wcześniej kolarz uderzył w dziurę, co doprowadziło do jej pęknięcia. Foto otwierające pochodzi od teamu i przedstawia tę obręcz. W konsekwencji ciśnienie gwałtownie spadło, a opona, nie mając dodatkowego zabezpieczenia, zsunęła się z obręczy.
Ten przypadek doskonale obrazuje zarówno zalety, jak i ryzyko związane z systemem bezdętkowym. Zalety tubelessów są dobrze udokumentowane – pozwalają jeździć na niższym ciśnieniu, co zwiększa przyczepność i komfort jazdy. Wiele testów, zarówno producentów, jak i niezależnych organizacji, potwierdziło ich skuteczność. Problem pojawia się jednak w momencie nagłej utraty ciśnienia. W tradycyjnych systemach (z dętkami lub szytkami) opona może jeszcze chwilę zachować kształt i umożliwić kontrolę nad rowerem. W tubelessach to ciśnienie jest jedynym czynnikiem utrzymującym oponę na obręczy. jeżeli ono spada – opona może się zsunąć. Dotyczy to nie tylko szosy.
Nie oznacza to jednak, iż klasyczne systemy są wolne od wad. Szytki, które przez lata były standardem w peletonie, również mają swoje ograniczenia. Ich największą zaletą jest to, iż choćby po przebiciu mogą utrzymać się na obręczy i pozwolić na bezpieczne zatrzymanie. Z drugiej strony, obręcze do szytek są zwykle mniej wytrzymałe, ponieważ nie posiadają bocznych ścianek trzymających oponę. W historii kolarstwa nie brak przykładów pękniętych obręczy szytkowych, prowadzących do upadków – wystarczy wspomnieć dramatyczny wypadek Joeby Belokiego, spowodowany odklejeniem się szytki na zakręcie. Albo złożone w pół koło kolarza Jumbo Visma w 2023, gdzie obręcz… także miała naklejoną szytkę. Ta nie spedła po przebiciu na bruku, koło pękło.
Jak poprawić bezpieczeństwo opon bezdętkowych?
1. Dobór kompatybilnych zestawów – Producenci obręczy i opon testują swoje produkty w określonych konfiguracjach. Stosowanie rekomendowanych zestawów (np. Cadex + opony Cadex, Zipp + Goodyear) minimalizuje ryzyko problemów z uszczelnieniem i utratą ciśnienia.
2. Kontrola stanu obręczy – Każde uszkodzenie obręczy może prowadzić do nagłej utraty ciśnienia. Warto regularnie sprawdzać ich stan, zwłaszcza po uderzeniach w przeszkody.
3. Wkładki zabezpieczające – Profesjonalni kolarze coraz częściej stosują rozwiązania takie jak Vittoria Airliner, które nie tylko dodatkowo dociskają oponę do obręczy, ale także zapobiegają jej natychmiastowemu zsunięciu w razie awarii.
4. Alternatywa: klasyczne dętki – jeżeli ktoś przez cały czas ma wątpliwości co do tubelessów, powrót do klasycznych dętek wcale nie jest złym rozwiązaniem. Mimo większego ryzyka przebicia, dętki mogą dawać większe poczucie bezpieczeństwa w ekstremalnych sytuacjach.
Wniosek
Opony bezdętkowe na szosie są bezpieczne, pod warunkiem ich adekwatnego użytkowania. Najważniejsze jest stosowanie sprawdzonych połączeń opona-obręcz, kontrola stanu sprzętu i ewentualne użycie dodatkowych wkładek zabezpieczających. Ostateczny wybór systemu powinien zależeć od preferencji i stylu jazdy – tubelessy oferują lepszą trakcję i komfort, ale wymagają większej dbałości o kompatybilność i konserwację. jeżeli nie jesteś pewien, czy to rozwiązanie dla Ciebie, klasyczne dętki przez cały czas pozostają dobrą i sprawdzoną opcją.
Zobacz także
