10 godzin temu
Chyba każdy z Was zna superkleje. Wystarczy niewielka kropla takiego specyfiku, by na dobre połączyć dwa przedmioty. Ale dlaczego adekwatnie ten sam superklej nie skleja tubki od środka i dlaczego do niej nie przywiera? Jak działa taki superklej? Odpowiedź kryje się w chemii, która działa wyłącznie w odpowiednich warunkach.
Supermoc klejenia, która działa tylko wtedy, kiedy powinna
Większość dostępnych na rynku superklejów opiera się na cyjanoakrylanie. To jedne z najmocniejszych i najpowszechniejszych (poza szkolnymi) klejów dostępnych na rynku. W przeciwieństwie do klasycznych klejów na bazie rozpuszczalników, jego działanie opiera się na bardzo szybkiej reakcji chemicznej z wodą. Substancja reaguje z cząsteczkami pary wodnej zawartymi w powietrzu lub na powierzchni klejonych przedmiotów. I to właśnie tu tkwi klucz do zagadki.
Tubka to bariera. Brak wilgoci oznacza brak reakcji. Wnętrze tubki z superklejem jest idealnie suche i szczelne, co uniemożliwia zajście reakcji polimeryzacji. Bez dostępu do wilgoci cyjanoakrylan pozostaje w stanie płynnym – gotowy do użycia, ale nieaktywny. To dlatego nie dochodzi do sklejenia materiału, z którego wykonana jest sama tubka. To nie jest żadne specjalistyczne tworzywo, ale po prostu plastik odporny na działanie kleju.
Gdy tylko kropla kleju zetknie się z wilgotnym powietrzem lub choćby mikroskopijną ilością wody na skórze lub przedmiocie – następuje błyskawiczna reakcja i klej twardnieje w ułamku sekundy. Z tego samego powodu tubkę należy dokładnie zakręcać, a klej wykorzystywać gwałtownie po jej otwarciu.
Co się stanie, gdy powietrze dostanie się do tubki z klejem?
Wystarczy, iż nie zakręcisz tubki, a do wnętrza dostanie się wilgoć z powietrza. Wtedy to klej zacznie twardnieć choćby w opakowaniu. Dlatego właśnie choćby po wcale nie aż tak długim czasie nieużywania superklej zamienia się w bezużyteczną grudkę. To skutek kontaktu z wilgocią zawartą w powietrzu.
Niektóre firmy dodają do wnętrza opakowania środki spowalniające reakcję lub osuszacze, ale i tak żywotność raz otwartej tubki jest ograniczona.
Jak przechowywać superklej, by nie zasechł?
- Trzymaj w chłodnym, suchym miejscu.
- Po użyciu oczyść końcówkę i dokładnie zamknij tubkę.
- Możesz włożyć tubkę do woreczka z zamknięciem strunowym z torebką osuszacza.
Cyjanoakrylan pierwotnie miał mieć inne zastosowanie
Choć dziś superklej to nieodzowny atrybut każdego majsterkowicza, jego historia ma interesujący początek. Opracowano go podczas II wojny światowej, kiedy to naukowcy pracowali nad przezroczystym tworzywem do celowników optycznych. Cyjanoakrylan okazał się zbyt „lepki” i sklejał dosłownie wszystko ze wszystkim. gwałtownie dostrzeżono w nim potencjał jako środka klejącego.
Teraz wiesz już, dlaczego superklej nie skleja tubki. Dowiedziałeś się też, jak działa superklej – chemia użytkowa potrafi zaskakiwać!
Źródło: mat. własny
