6 godzin temu
Fińsko-niemiecka firma SemiQon wraz z Centrum Badań Technicznych VTT z Finlandii otrzymała prestiżową nagrodę od EARTO za przełomowy, kriogeniczny układ scalony. Technologia ta ma drastycznie obniżyć koszty i zużycie energii w komputerach kwantowych oraz systemach kosmicznych, otwierając drogę do bardziej zrównoważonych i wydajnych superkomputerów.
Nagroda została przyznana 14 października 2025 roku w Brukseli w kategorii „Impact Expected”, co podkreśla oczekiwany, wymierny wpływ innowacji na rynek. Wyróżnienie pochodzi od EARTO (Europejskiego Stowarzyszenia Organizacji Badawczych i Technologicznych), wpływowej organizacji zrzeszającej ponad 350 jednostek badawczych z 32 krajów, które zatrudniają łącznie około 150 000 naukowców i inżynierów. Misją EARTO jest wzmacnianie konkurencyjności gospodarczej Europy poprzez wspieranie innowacji technologicznych, a jej nagrody trafiają do projektów o znaczącym potencjale społecznym i ekonomicznym. „Choć elektronika kriogeniczna może dziś wydawać się niszowa, niedługo stanie się nurtem głównym” – skomentował CEO SemiQon, Himadri Majumdar.
Technologia Cryo-CMOS firmy SemiQon rozwiązuje najważniejsze problemy związane z pracą elektroniki w ekstremalnie niskich temperaturach. W systemach kosmicznych pozwala ograniczyć zużycie energii o 50–90%, natomiast w komputerach kwantowych może zredukować koszt i objętość infrastruktury odczytu kubitów choćby o 30% w krótkim terminie. Producent deklaruje, iż w dłuższej perspektywie możliwa jest ponad dziesięciokrotna redukcja tych parametrów. Ograniczenie potrzeby stosowania rozbudowanych i energochłonnych systemów chłodzenia może przynieść globalne oszczędności w centrach danych i superkomputerach sięgające choćby 20–30 mld USD rocznie.
Inicjatywa ma w całości europejski rodowód. SemiQon, będący spin-offem fińskiego centrum badawczego VTT, realizuje produkcję w europejskich fabrykach, jak np. Micronova w Espoo, co wspiera dążenia regionu do niezależności w dziedzinie półprzewodników. Technologia Cryo-CMOS jest przy tym kluczowa dla skalowania komputerów kwantowych bazujących na krzemowych kubitach spinowych – pozwala bowiem na ściślejszą integrację sterowania z kubitami i ograniczenie złożoności okablowania, co jest dziś jednym z głównych problemów w tej dziedzinie.
