Ten temat zakłada, iż kilka wiesz o czymkolwiek. (Pierwotnie był on zatytułowany „MIDI dla idiotów”, co może być obraźliwe, ale ma pewne walory poetyckie). Przeczytaj ten temat, jeżeli wiesz kilka lub nic o MIDI. Pomiń ten temat, jeżeli wiesz całkiem sporo o MIDI.
Aby uzyskać informacje na temat podłączania urządzeń MIDI do komputera i ich konfigurowania, zobacz Podłączanie zewnętrznych urządzeń MIDI.
Podstawowe pytanie – czym jest MIDI?
MIDI to skrót od Musical Instrument Digital Interface. Jest to standard, a nie rzecz* – uniwersalny standard łączenia ze sobą elektronicznych instrumentów muzycznych. Klawiatury MIDI, syntezatory, moduły dźwiękowe, samplery i inne elektroniczne gadżety muzyczne można podłączyć do siebie dzięki kabli MIDI, a także do komputera. Karty dźwiękowe, syntezatory programowe i instrumenty wirtualne są również kompatybilne z MIDI, a ponieważ są już w komputerze, nie trzeba w ogóle podłączać kabli, aby odtwarzać muzykę.
MIDI ma na celu ułatwienie życia, w taki sam sposób, w jaki podłączenie drukarki do komputera jest teraz całkiem proste. Pamiętasz stare dobre czasy, kiedy nie mogłeś choćby obsługiwać drukarki bez wykształcenia informatycznego, a instrukcja obsługi niepokojąco zawierała kompletny schemat obwodu na wypadek, gdybyś potrzebował przylutować dodatkowe komponenty? Ach, to były czasy!
Niestety, w sferze MIDI te czasy wciąż są z nami. Od osób korzystających z urządzeń MIDI wciąż oczekuje się praktycznej znajomości zagadnień technicznych, takich jak kanały MIDI, numery programów, banki, a co gorsza – wiedzy, która w większości przypadków może i powinna być ukryta przed wszystkimi z wyjątkiem ekspertów. (*Ten powierzchowny i oczywisty punkt wymaga wyjaśnienia, ponieważ przy wielu okazjach zadawano nam pytania takie jak: „Jak duże jest MIDI?”).
Numery programów i ogólne MIDI
Brzmienia dostępne z urządzeń MIDI są określane numerami, zwykle w zakresie od 0 do 127. Dźwięk fortepianu może mieć numer 0, a dźwięk fletu numer 73. Byłoby miło, gdyby były one nazywane numerami instrumentów lub numerami dźwięków, ale w praktyce są one nazywane numerami programów z niejasnych powodów historycznych. (Zamiast tego są one czasami nazywane program changes (zmianami programu), patch numbers (numerami ścieżek) lub voice numbers (numerami głosów), co jest mylące).
Do niedawna numery programów nie były ustandaryzowane. Chociaż program 0 jest brzmieniem fortepianu na większości urządzeń, program 73 może być czymkolwiek. Przed standaryzacją trzeba było podawać komputerom numery programów dla wszystkich instrumentu w każdej partyturze, co mogło być bardzo uciążliwe. Ponadto, jeżeli odtwarzałeś tę samą partyturę na innych urządzeniach MIDI, mogłeś uzyskać niewłaściwe dźwięki – niezbyt satysfakcjonujące.
Na szczęście w końcu pojawiła się standardowa lista 128 brzmień, zwana General MIDI (dla znajomych znana jako GM). Brzmienia te zaczynają się od fortepianu jako programu numer 0 i przechodzą przez większość instrumentów, o których można pomyśleć, z bardzo końcowym wystrzałem jako programem numer 127. Praktycznie wszystkie nowoczesne urządzenia MIDI podążają za tym standardem, być może z dodatkowymi brzmieniami.
Od czasu wprowadzenia GM, producenci MIDI zebrali się ponownie i ratyfikowali kilka dodatków do standardu General MIDI, w wyniku czego powstał General MIDI 2, w uproszczeniu GM2. GM2 dodaje między innymi dodatkowe 128 brzmień do standardowego zestawu, ale nigdy nie osiągnął bardzo szerokiego zastosowania, zanim urządzenia MIDI wyszły z mody na rzecz instrumentów wirtualnych. Zwykle można stwierdzić, czy własne urządzenie MIDI jest kompatybilne z GM lub GM2, sprawdzając, czy zawiera odpowiednie logo na panelu przednim.
W programie Sibelius numery programów działają w następujący sposób: za każdym razem, gdy tworzysz flet i używasz urządzenia odtwarzającego General MIDI, Sibelius zwykle ustawia go na numer programu 73, który jest ogólnym numerem programu MIDI dla dźwięku fletu. Podczas odtwarzania partytury na dowolnym urządzeniu opartym na General MIDI, generuje to adekwatne brzmienie. To bardzo proste.
Co więcej, jeżeli podłączysz inne urządzenie i powiesz Sibeliusowi, jakiego typu jest to urządzenie, Sibelius zmieni numer programu, aby uzyskać najlepszy dźwięk fletu tego urządzenia. Sibelius może być używany z dowolnym urządzeniem MIDI, ale dla uzyskania najlepszych rezultatów potrzebny będzie zestaw dźwięków specyficzny dla danego urządzenia
Liczenie od 0
Bezsensowną komplikacją MIDI jest to, iż niektóre podręczniki podają numery programów w zakresie 0-127, a inne w zakresie 1-128. (Dzieje się tak, ponieważ z niejasnych powodów technicznych programiści komputerowi liczą od 0, więc podczas projektowania wewnętrznego działania urządzeń MIDI mają tendencję do dawania się ponieść emocjom i zapominania, iż normalni ludzie liczą od 1).
Irytującą konsekwencją tego jest to, iż czasami podczas konfigurowania urządzeń MIDI pojawia się niewłaściwy dźwięk i trzeba dodać lub odjąć 1 od numeru programu, aby skorygować problem. Sibelius prawie zawsze dokonuje korekty za Ciebie, więc staraj się o tym nie myśleć.
Banki: warianty brzmień
Niektóre urządzenia MIDI mogą odtwarzać setki różnych brzmień, mimo iż numery programów sięgają tylko 127. Ograniczenie to można przezwyciężyć, organizując dodatkowe dźwięki w grupy lub banki numerów programów. Aby uzyskać do nich dostęp, należy określić numer banku oraz numer programu.
Numer banku składa się z dwóch wartości, choć często urządzenia MIDI określają tylko jedną z nich (druga jest domyślnie równa 0).
Channels (kanały)
Jeśli masz już dość technicznych aspektów MIDI, możesz pominąć ten fragment.
Kanały są często pierwszą rzeczą, o której mówi się na temat MIDI, ale w przypadku Sibeliusa są one w dużej mierze nieistotne. Większość urządzeń MIDI może odtwarzać tylko do 16 różnych dźwięków jednocześnie (czyli tylko 16 różnych barw), mimo iż maksymalna liczba nut, które mogą być odtwarzane jednocześnie, może wynosić 32 lub więcej. Można myśleć o urządzeniu MIDI jako zawierającym 16 pięciolinii zwanych kanałami, które mogą odtwarzać tylko jedną barwę na raz. Sibelius lub cokolwiek innego, co jest do niego podłączone, wytwarza różne barwy poprzez określenie, na którym kanale odtwarzana jest każda nuta lub akord. Niektóre inne rzeczy, takie jak ogólna regulacja głośności (wyświetlana jako suwak w oknie miksera Sibeliusa), pozycja panoramy (= stereo) i pedalizacja fortepianu, również odnoszą się do kanału, a nie do poszczególnych nut.
Inne terminy MIDI
Inne terminy MIDI, których nie będziemy tutaj wyjaśniać, ale które znajdują się w słowniczku, to: aftertouch, control change, NoteOn, NoteOff, pan position, pitch bend, track, velocity, volume.
Pliki MIDI
Pliki MIDI to pliki muzyczne w standardowym formacie – czasami nazywanym standardowym formatem pliku MIDI (SMF). Prawie wszystkie programy muzyczne i niektóre klawiatury mogą zapisywać (eksportować) pliki MIDI i otwierać (importować) je. Internet jest pełen plików MIDI, ale należy pamiętać, iż wiele z nich narusza prawa autorskie i jest nielegalne.
Pliki MIDI można wykorzystywać do przesyłania muzyki między programem Sibelius a praktycznie każdym innym programem muzycznym. Pliki MIDI są jednak przeznaczone do odtwarzania muzyki, a nie jej notowania i drukowania. W związku z tym nie zawierają wielu informacji notacyjnych, takich jak łuki, artykulacje i układ stron. choćby rozróżnienie między fis i gis jest ignorowane.
Ograniczenia te oznaczają, iż pliki MIDI nie są najlepszym sposobem na przenoszenie notacji muzycznej z jednego programu komputerowego do drugiego, choć jest to jedyny uniwersalny standard.
Na szczęście jednak, Sibelius dobrze radzi sobie z przekształcaniem plików MIDI w notację lub odwrotnie w ciągu kilku sekund; Otwieranie plików MIDI i Eksportowanie plików MIDI. Nie należy jednak oczekiwać cudów: konwersja partytury do formatu MIDI i z powrotem przypomina raczej konwersję złożonego dokumentu tekstowego do formatu ASCII (zwykły tekst) i z powrotem – podstawowe informacje są zachowywane, ale układ i inne szczegóły są tracone.
Jeśli chcesz przekonwertować muzykę do Sibeliusa na lub z Finale, możesz użyć MusicXML, który przenosi znacznie więcej informacji niż można to zrobić dzięki plików MIDI – 1.9 Otwieranie plików MusicXML
Chcesz wiedzieć więcej? zapraszamy do zakupu polskiego podręcznika dla programu Sibelius- kliknij tutaj.
Jeśli kupisz program Sibelius lub uaktualnienie dla programu Sibelius, to polski podręcznik dla programu Sibelius otrzymasz za darmo! Program Sibelius oraz polski podręcznik można kupić w naszym sklepie internetowym www.audiofactory.pl
