Robert Triggs / Android Authority W ciągu zaledwie kilku dekad Bluetooth ewoluował od niszowego protokołu bezprzewodowego do wszechobecnej technologii, na której codziennie polegamy, łącząc wszystko, od słuchawek po inteligentne urządzenia domowe. Jest to w tej chwili powszechny standard komunikacji bezprzewodowej krótkiego zasięgu, a jego użyteczność i popularność może przewyższać być może jedynie Wi-Fi. Chociaż Bluetooth może wydawać się na pozór raczej stabilną i mało ekscytującą technologią, protokół w rzeczywistości przeszedł kilka krytycznych zmian przez lata. Tak naprawdę zalety niektórych starszych wersji Bluetooth jeszcze nie dotarły do naszych urządzeń. Na szczęście nasze urządzenia obsługują wiele wersji Bluetooth i automatycznie wybierają najlepszą w zależności od dostępności i przypadku użycia. Ale jaka jest różnica między każdą większą i mniejszą wersją Bluetooth i która jest najnowsza? Oto wszystko, co musisz wiedzieć.
Bluetooth 1.0: Dlaczego wynaleziono Bluetooth?
Bez zagłębiania się w historię Bluetootha, technologia ta została pierwotnie wynaleziona w celu integracji łączności komórkowej w laptopach. Pod koniec lat 90. inżynierowie z IBM i Ericsson zdali sobie sprawę, iż zintegrowanie telefonu komórkowego bezpośrednio z laptopem jest niewykonalne ze względu na wysokie wymagania dotyczące zasilania. Zamiast tego zdecydowali się oprzeć na protokole komunikacyjnym małej mocy firmy Ericsson, który był rozwijany od 1994 roku. Wysunęli teorię, iż technologia ta umożliwi komunikację telefonów i laptopów na małe odległości. IBM i Ericsson udostępniły tę technologię innym firmom, co doprowadziło do do narodzin Grupy Specjalnego Zainteresowania Bluetooth (SIG). Firma SIG zaprezentowała pierwszą wersję Bluetooth w 1999 r., po której pojawił się zestaw głośnomówiący, w którym zaprezentowano tę technologię. Jednak w tamtym czasie żaden telefon na rynku nie obsługiwał tej technologii. Pierwszy telefon wyposażony w Bluetooth pojawił się na rynku dopiero dwa lata później, w 2001 roku. Bluetooth 1.0 został opracowany jako bezprzewodowa alternatywa dla kabli szeregowych. Mimo to firma Ericsson opracowała Bluetooth 1.0 przede wszystkim jako bezprzewodową alternatywę dla standardu RS-232, który był wówczas powszechną cechą komputerów. Kable szeregowe RS-232 były używane do urządzeń peryferyjnych, takich jak myszy i klawiatury, a także do połączeń modemowych w celu uzyskania dostępu do Internetu przez modem. Jednakże porty te były duże i nieporęczne. Wszystko to oznacza, iż Bluetooth z 1999 r. nie odbiegał zbytnio od tego, czym jest dzisiaj — wszechstronnego i energooszczędnego rozwiązania do bezprzewodowego łączenia urządzeń. Główną motywacją była wygoda i pozostaje to prawdą choćby dzisiaj, gdy bezprzewodowe słuchawki douszne zastąpiły czcigodne gniazdo słuchawkowe w telefonach. Pierwsza wersja Bluetooth miała pewne wady, takie jak ograniczona prędkość transferu i maksymalny zasięg zaledwie 10 metrów.
Bluetooth 2.0 – 2.1: Bezpieczne parowanie i szybki transfer danych
Druga wersja Bluetooth została wypuszczona w 2004 roku i przyniosła kilka bardzo potrzebnych usprawnień, a główną funkcją była zwiększona szybkość transmisji danych (EDR). Ta ostatnia umożliwiła technologii osiągnięcie prędkości do 3 Mb/s, co umożliwiło nowe zastosowania, takie jak bezprzewodowy dźwięk. Umożliwia także pojedynczemu komputerowi łączenie się z wieloma urządzeniami jednocześnie, co oznacza, iż można jednocześnie używać klawiatury, myszy i drukarki Bluetooth. Bluetooth 2.0 umożliwiał także transmisję na większy zasięg niż pierwsza wersja. Charakteryzował się maksymalnym zasięgiem 30 m, czyli trzykrotnie większym niż oryginalny standard. W 2007 roku w technologii Bluetooth 2.1 wprowadzono nowy mechanizm parowania o nazwie Secure Simple Pairing (SSP), który radykalnie poprawił komfort użytkowania i bezpieczeństwo połączenia. Być może znasz już SSP, jeżeli kiedykolwiek porównywałeś i potwierdzałeś kod PIN podczas parowania dwóch urządzeń Bluetooth. Stanowiło to bezpieczniejszą alternatywę dla niepewnych stałych kodów PIN, takich jak 0000, które były powszechnie używane do parowania aż do wypuszczenia Bluetooth 2.1.
Bluetooth 3.0: Jeszcze większe prędkości z haczykiem
Robert Triggs / Android Authority Wprowadzony na rynek w 2009 roku moduł Bluetooth 3.0 znacznie zwiększył prędkość dzięki opcjonalnej funkcji o nazwie High-Speed (HS). Umożliwiło to urządzeniom Bluetooth osiągnięcie szybkości przesyłania danych do 24 Mb/s, z jednym dużym zastrzeżeniem: rzeczywisty szybki transfer danych nie odbywałby się przez samo łącze Bluetooth. Zamiast tego Bluetooth służy wyłącznie do parowania i komunikacji, podczas gdy faktyczny transfer danych odbywa się zamiast tego przez Wi-Fi. Oczywiście szybkie przesyłanie danych wymagało, aby urządzenia zawierały zarówno sprzęt Bluetooth, jak i Wi-Fi. I choć takie urządzenia już istniały, niewielu producentów kiedykolwiek przyjęło tę funkcję. Nie pomogło również to, iż specyfikacja Bluetooth sprawiła, iż część HS Bluetooth 3.0 była opcjonalna. Ostatecznie Bluetooth 3.0 okazał się znacznie mniej znany niż inne wersje, mimo iż wniósł znaczące ulepszenia technologii. Na przykład ulepszona kontrola mocy umożliwiła lepsze zarządzanie energią, gdy urządzenia znajdowały się w różnych odległościach, i ograniczyła niepotrzebne zużycie baterii.
Bluetooth 4.0 – 4.2: Niska energia vs klasyka
Kaitlyn Cimino / Android AuthorityDo czasu, gdy Bluetooth 4.0 został ogłoszony i zaakceptowany przez Bluetooth SIG, technologia ta stała się powszechna w urządzeniach przenośnych. Jednak żywotność baterii była poważnym problemem, ponieważ technologię zaczęto wykorzystywać do przesyłania danych między urządzeniami przez długi czas. Koncepcja zawsze podłączonych urządzeń przenośnych i słuchawek dousznych Bluetooth była już na horyzoncie. Aby wspierać te aplikacje, firma Bluetooth SIG zdecydowała się podzielić rozwój technologii na dwie różne ścieżki. Pierwsza, nazwana Classic Bluetooth, była kontynuowana od miejsca, w którym poprzednie wersje zostały przerwane, bez drastycznych zmian w protokole. Jednak w wersji 4.0 wprowadzono także technologię Bluetooth Low Energy (BLE), zaprojektowaną specjalnie z myślą o urządzeniach o niskim poborze mocy, aby mogły pozostać połączone przy jak najmniejszym zużyciu energii. Technologia Bluetooth Low Energy utorowała drogę nowoczesnym urządzeniom do noszenia i bezprzewodowym produktom audio. Bluetooth Low Energy obsługuje urządzenia wymagające rzadkiego przesyłania danych w krótkich seriach, na przykład gdy urządzenie do noszenia synchronizuje dane kroków z telefonem. Późniejsze wersje, takie jak Bluetooth 4.2, przyniosły również ulepszenia w zakresie prywatności i bezpieczeństwa z myślą o branży inteligentnego domu, umożliwiając czujnikom komunikowanie się z wyzwalaczami, takimi jak wykrycie ruchu. Jednak to drugie rozwiązanie nigdy tak naprawdę nie zyskało popularności — zdecydowana większość konsumenckich produktów inteligentnego domu wykorzystuje w tej chwili konkurencyjne standardy bezprzewodowe, takie jak Zigbee zamiast BLE. Mimo to technologia Bluetooth Low Energy zmieniła zasady gry. Technologię tę opracowano tak, aby działała miesiącami, a choćby latami na ogniwie guzikowym, co wprowadziło na rynek nowe urządzenia o odpowiednich kształtach. Co więcej, urządzenia mogą obsługiwać zarówno warianty Bluetooth Classic, jak i LE i przełączać się między nimi w razie potrzeby.
Bluetooth 5 – 5.4: LE Audio i nie tylko
Robert Triggs / Android Authority, wydany w 2016 roku, królował moduł Bluetooth 5. Firma SIG kontynuowała rozwój Bluetooth Classic i LE oddzielnie, przy czym każda gałąź zyskiwała przydatne funkcje. Na przykład transmisje za pośrednictwem łączy Bluetooth 5 Low Energy mogą być dwukrotnie szybsze niż w poprzedniej generacji – do 2 Mb/s. Urządzenia mogą również poświęcić prędkość transmisji danych, aby zamiast tego zyskać czterokrotnie większy zasięg, maksymalnie do 240 metrów w idealnych warunkach. Bluetooth 5 jako pierwszy zapewnił elastyczność przepustowości — urządzenia mogły priorytetowo traktować większy zasięg, niskie zużycie energii lub wysokie prędkości transferu. Oznaczało to, iż można było opracować nowe kodeki Bluetooth w celu poprawy jakości dźwięku, jednocześnie wykorzystując niskie zużycie energii BLE. W 2019 r. w wersji Bluetooth 5.1 wprowadzono funkcję Direction Finding, umożliwiającą precyzyjne śledzenie z dokładnością do kilku centymetrów. Podczas gdy technologia ultraszerokopasmowa (UWB) stała się standardem branżowym dla inteligentnych trackerów, Bluetooth można teraz wykorzystywać do mniej szczegółowych zastosowań śledzenia.
Kodek LC3 i Auracast
Zaledwie rok później doczekaliśmy się wersji Bluetooth 5.2 i standardu LE Audio. Ten ostatni zawierał nowy kodek komunikacyjny o niskiej złożoności (LC3). LC3 oferuje doskonałą jakość dźwięku przy niższych przepływnościach, jednocześnie wykorzystując niski pobór mocy przez Bluetooth LE. Do 2020 roku prawdziwie bezprzewodowe słuchawki douszne, takie jak Apple AirPods, nabrały już znacznego rozpędu. Jednak starzejący się kodek SBC Bluetooth Classic pozostawia wiele do życzenia pod względem jakości dźwięku. LC3 zapewnia lepszą jakość przy niższych przepływnościach, jednocześnie zwiększając żywotność baterii. Bluetooth 5.2 wprowadził LE Audio i nowy kodek zapewniający wysoką jakość bezprzewodowego dźwięku. Bluetooth 5.2 wprowadził także obsługę transmisji audio – czyli Auracast. Jest to funkcja umożliwiająca przesyłanie strumieniowe dźwięku z jednego źródła Bluetooth do wielu odbiorników. Oznacza to, iż możesz jednocześnie przesyłać dźwięk z telefonu do słuchawek znajomego i własnych. W tej wersji dodano także obsługę aparatów słuchowych — wyobraź sobie, iż używasz Auracast do przesyłania dźwięku z jednego źródła do wielu aparatów słuchowych rozmieszczonych w teatrze lub na stadionie. Bluetooth 5.3 i 5.4 zostały wydane odpowiednio w 2021 i 2023 r. i przyniosły poprawę stabilności i połączenia. Chociaż te wersje nie wprowadzają do technologii żadnych nowych, efektownych funkcji, w wersji Bluetooth 5.4 wprowadzono obsługę okresowych reklam z odpowiedziami (PAwR). Dzięki tej funkcji pojedynczy sygnalizator Bluetooth może jednocześnie wysyłać wiadomości do choćby 7 000 urządzeń. Gdzie jest to przydatne? W dużych sklepach, które przyjęły elektroniczne etykiety na półki (zwykle e-atrament). Wcześniejsze wersje Bluetooth wymagały komunikacji w obie strony dla każdej etykiety, co powodowało opóźnienia w aktualizacjach w większych sklepach.
Bluetooth 6.0: nowy standard
Edgar Cervantes / Android AuthorityPo niemal dziesięciu latach drobnych aktualizacji wersji firma Bluetooth SIG w końcu ogłosiła 27 sierpnia 2024 r. kolejną dużą generację Bluetooth. To sprawia, iż Bluetooth 6.0 jest najnowszą dostępną już dziś wersją, choć na klienta trzeba będzie trochę poczekać urządzenia go zaadoptują. Najważniejszą nową funkcją Bluetooth 6.0 jest Bluetooth Channel Sounding, która umożliwia urządzeniom dokładny pomiar fizycznej odległości między sobą. Poprzednie generacje polegały na sile sygnału w celu przybliżenia odległości, która nie była wystarczająco dokładna w przypadku inteligentnych zamków i kluczyków samochodowych. Funkcja Bluetooth Channel Sounding wykorzystuje czas w obie strony (RTT) i zakres oparty na fazie (PBR) do dokładnych pomiarów odległości, podobnie jak w przypadku UWB. Bluetooth 6.0 wykorzystuje trik z książeczki płatniczej UWB. Gdzie indziej Bluetooth 6.0 zapewnia większą poprawę bezpieczeństwa i wydajności, a także mniejsze opóźnienia w zastosowaniach audio. Pierwsze urządzenia z obsługą Bluetooth 6.0 powinny pojawić się w 2025 roku. Być może będziemy jednak musieli poczekać jeszcze rok lub dwa, zanim pojawią się nowe funkcje, takie jak Bluetooth Channel Sounding. W końcu funkcje z poprzednich generacji, takie jak Auracast, dopiero teraz zaczynają pojawiać się w popularnych urządzeniach, takich jak niedawno wydane Pixel Buds Pro 2 i funkcja udostępniania dźwięku Bluetooth w systemie Android 15. Komentarze
