Test i recenzja Intel Core i9-13900K, Core i7-13700K i Core i5-13600K. Wydajność godna 13. generacji

Recenzja procesorów Intel Raptor Lake-S. Intel kontratakuje 13. generacją Intel Core

Dawno nie mieliśmy takiej batalii w świecie desktopowych procesorów. Najpierw dość mocne (choć odrobinę rozczarowujące) uderzenie AMD procesorami Ryzen 7000, a teraz, zaledwie po kilku tygodniach, szybka odpowiedź ze strony Intela. Siłą rzeczy oczekiwania względem serii Intel Core 13. generacji były niższe. To w końcu nie miała być – w przeciwieństwie do nowej platformy „czerwonych” – żadna rewolucja, ale raczej drobna ewolucja bardzo udanej 12. generacji.

Co nowego w Intel Core i9-13900K, i7-13700K i i5-13600K?

Dzisiaj wraz z publikacją recenzji do sprzedaży trafiły trzy topowe modele i ich warianty bez zintegrowanego układu graficznego Intel UHD Graphics 770 z 32 jednostkami wykonawczymi (dokładnie tego samego, co w odpowiednikach z serii Intel Core 12. generacji). Co się zmieniło?

• Intel Core i9-13900K – o 8 więcej rdzeni i wątków (24/32 vs 16/24) i o 600 MHz wyższe taktowanie turbo (5,8 GHz vs 5,2 GHz) względem Core i9-12900K.
• Intel Core i7-13700K – o 4 więcej rdzeni i wątków (16/24 vs 12/20) i o 400 MHz wyższe taktowanie turbo (5,4 GHz vs 5,0 GHz) względem Core i7-12700K.
• Intel Core i5-13600K – o 4 więcej rdzeni i wątków (14/20 vs 10/16) i 200 MHz wyższe taktowanie turbo (5,1 GHz vs 4,9 GHz) względem Core i5-12600K.

Dużo i mało. Z jednej strony znacząco poszybowały zarówno taktowania, jak i pamięć cache drugiego i trzeciego poziomu (w sumie maksymalnie 68 MB, gdzie w 12. generacji było to „tylko” 44 MB). Z drugiej jednak – to przez cały czas ta sama 10-nanometrowa litografia (Intel 7) i stosunkowo niewielkie ulepszenia w hybrydowej architekturze (nowe wysokowydajne rdzenie P Raptor Cove, następcy Golden Cove, i usprawnione energooszczędne rdzenie E Gracemont).

Ponadto procesory Intel Raptor Lake-S wyposażone są w kontroler (szybszych) pamięci DDR5-5600. Ale nic nie stoi na przeszkodzie, by nie tylko parować je z podstawką, która obsługuje kości DDR4, ale także zamontować CPU na płycie głównej z chipsetem Intel 600 (wystarczy jedynie zaktualizować BIOS). W dobie ciągle drogich pamięci DDR5 jest to dobra alternatywa, której nie oferują konkurencyjne Ryzeny 7000.

Dowiedz się więcej o nowościach i specyfikacji procesorów Intel Core 13. gen.: Premiera, wydajność i ceny Intel Core 13. generacji. Wszystko, co musisz wiedzieć o procesorach Intel Raptor Lake-S

Mniejsze lub większe zmiany, jakie Intel poczynił w architekturze, przełożyły się na zaskakująco przyjemne efekty. O tym, jak bardzo przyjemne, dowiesz się z tego testu. To także ostatnia seria, która powstaje w 10-nanometrowym procesie technologicznym Intel 7, przed wejściem w nową erę z Intel Meteor Lake-S. Czy to godne pożegnanie? Sprawdź test wydajności topowych procesorów Intel Raptor Lake-S.

Platforma testowa

Zarówno w procesorach Intel Core 13. generacji, jak i Ryzen 7000 użyliśmy tych samych pamięci DDR5 – Kingston 2x 16 GB 6000 MHz CL40. Testy odbyły się na dwóch wersjach sterowników: 517.48 (RTX 3090 Ti) oraz 522.25 (RTX 4090).

Test wydajności Intel Core i9-13900K, i7-13700K i i5-13600K w grach

Podrasowanie procesorów Intel Core 13. generacji praktycznie w każdym aspekcie wpływa pozytywnie na wydajność – zarówno w obliczeniach jedno-, jak i wielordzeniowych. Intel zapowiedział wzrost średnio o odpowiednio 15% i 40%. Sprawdźmy zatem, jak poczynione zmiany przełożyły się na wydajność w grach z RTX-em 3090 Ti na pokładzie.

Counter-Strike: Global Offensive

CS:GO to gra idealna skrojona pod testy jednego rdzenia i choć Ryzeny 7000 mocno poprawiły jego moc względem serii Ryzen 5000, to Intel Core i9-13900K nie ma sobie równych.

Assassin’s Creed Valhalla

AC Valhalla jest dość wymagającą grą, ale nie taką, która stawia duży nacisk na procesor. Niemniej jednak Intel Core i9-13900K wysuwa się na prowadzenie razem z niewielu mu ustępującym Intel Core i7-13700K.

Cyberpunk 2077

To ciągle jest jedna z najbardziej wymagających sprzętowo gier na rynku. Liczy się w niej wydajność nie tylko GPU, ale także CPU. W tej grze zdecydowanie lepiej wypadają Intele, także starszej generacji. Nowa seria, choć przoduje, nie wygrywa ze znaczną przewagą.

Horizon Zero Dawn

Horizon jest jednym z wyjątków, w których zdecydowanie lepiej radzą sobie procesory AMD – Ryzen 7000 i stricte gamingowy Ryzen 7 5800X3D. Jest to ewidentnie tytuł optymalizowany pod układy „czerwonych”. Niemniej jednak nowa seria sobie radzi nieźle i choćby Intel Core i5-13600K jest szybszy w grze Sony niż Intel Core i9-12900K.

Red Dead Redemption 2

W RDR2 Rockstara procesory Intel Core 13. generacji i Ryzen 7000 walczą jak równy z równym.

Shadow of the Tomb Raider

Ostatnia część przygód Lary Croft, choć nie pierwszej już świeżości, zyskuje na nowych Intelach. Core i9-13900K idzie łeb w łeb z Ryzenem 7 5800X3D. W tym miejscu warto wspomnieć, iż SotR jest jedną z tych gier, które najbardziej korzystają z dobrodziejstw stosu z dodatkową pamięcią cache.

Watch Dogs Legion

Kolejna gra Ubisoftu, ale tym razem stanowi ona większe wyzwanie dla CPU (i GPU w sumie też). Jednak większa porcja rdzeni i wątków przydaje się w niej na niewiele. Wszystkie trzy modele Intel Raptor Lake-S wyszły ze starcia zwycięsko na tle poprzedniej generacji i CPU konkurencji.

Test Intel Core i9-13900K z RTX 4090. Czy to połączenie idealne?

Jako iż jesteśmy już po premierze flagowego modelu NVIDIA Ada Lovelace, tj. RTX-a 4090, nie omieszkaliśmy przyjrzeć się, jak nie lada wyzwaniu sprostały procesory Intel Core 13. generacji. W końcu nowa karta graficzna „zielonych’ przysparza wiele problemów choćby topowemu Intel Core i9-12900K(S), i to często w wysokich rozdzielczościach.

Nasze testy w grach udowodniły, iż do wykorzystania pełnego potencjału RTX-a 4090 przyda się moc wydajniejszych CPU, i to nie tylko w 1080p, choć to właśnie tutaj siłą rzeczy odnotujesz największe wzrosty.

Intel Core i9-13900K vs Intel Core i9-12900K

W rozdzielczości 1920 x 1080 pikseli z RTX-em 4090 w obudowie Intel Core i9-13900K nie ma sobie równych. Dosłownie w każdej grze ma przewagę, a w wielu przypadkach jest ona ogromna. Tym razem zrobiliśmy wyjątek i przedstawiamy również wykresy z rozdzielczości 1440p, w której także sporo zyskujesz po przesiadce na nowe CPU „niebieskich”.

W 1440p karta najbardziej przyspieszyła w takich produkcjach, jak CS:GO (694 vs 661 fps), Shadow of the Tomb Raider (288 vs 256 fps), Far Cry 6 (183 vs 157 fps) czy Horizon Zero Dawn (204 vs 184). Różnice obejmują Intel Core i9-13900K i Core i9-12900K, więc jeżeli chcesz parować CPU z RTX-em 4090, warto pomyśleć o mocniejszym procesorze choćby do wyższych rozdzielczości niż Full HD.

Intel Core i9-13900K vs konkurencja

Nieprzypadkowo wybraliśmy ostatniego Tomb Raidera, bo to właśnie w nim były największe różnice między procesorami. Innymi wartymi uwagami są Cyberpunk 2077, w którym Core i9-13900K kompletnie zniszczył konkurencję (244 vs 206 i 203 fps odpowiednio na Ryzenie 7 7700X i 7 5800X3D), oraz Far Cry 6 (191 vs 156 i 162 fps, analogicznie jak w poprzednim przykładzie).

Naturalnie nie w każdym tytule zyskasz na płynności dzięki nowym procesorom. Niemniej jednak na rynku będzie pojawiać się coraz więcej gier, które skorzystają z mocy nowszych CPU. Jak widać na wykresach, Core i9-13900K zdarza się jedynie ustępować wyjątkowemu procesorowi, Ryzenowi 7 5800X3D, w wybranych tytułach.

Test wydajności Intel Core i9-13900K, i7-13700K i i5-13600K w Cinebench R23

Gry grami, a co z profesjonalnymi aplikacjami? Cinebench R23, który służy do renderowania złożonych scen 3D, uchodzi za jeden z najlepszych benchmarków do testowania wydajności CPU. Czy procesory Intel Core i9-13900K, Core i7-13700K i Core i5-13600K pokazały w nim pazura?

Single-Core

Pojedynczy rdzeń topowych Ryzenów 7000 nie sprawił, iż procesory ostały się długo na tronie. Musiały ustąpić miejsce nowym jednostkom Intela – Core i7-13700K i Core i9-13900K, które osiągnęły wyraźnie wyższe wyniki choćby od Ryzena 9 7950X. Tym samym Core i9-13900K to pan i władca w obliczeniach jednordzeniowych.

Multi-Core

W teście wielordzeniowości doszło do zaciętej walki między Intel Core 13. generacji i Ryzenami 7000. Mimo iż ten pierwszy wypadł lepiej, to należy mieć na uwadze, iż Core i9-13900K cechuje się większą porcją fizycznych rdzeni (24 vs 16) niż Ryzen 9 7950X przy tej samej dawce logicznych rdzeni (32 wątki). Wygrana modelu „niebieskich” nie powinna być więc zaskoczeniem. Rdzenie w procesorach Intelach są słabsze, ale ich liczba robi jednak pozytywną różnicę.

Jeśli nie mielibyśmy się tym sugerować, a dla wielu konsumentów nie ma to większego znaczenia, jak dany producent doszedł do tej przewagi, to wniosek jest oczywisty. Seria AMD Ryzen 7000 wypada gorzej od odpowiedników Intel Core 13. generacji, ot co.

Pobór mocy procesorów Intel Core 13. generacji

Gdy spojrzysz na wykresy wydajności w grach i benchmarkach, wszystko gra w jak najlepszym porządku. Jest moc, jest potęga, czego chcieć więcej? No jak to czego? Niższego poboru energii! Wydajność sięga zenitu, a możliwości Intel Core 13. generacji są wyśrubowane do granic możliwości, ale jest to okupione wysokim poborem mocy.

Co z tego, iż nowa seria bije Ryzeny 7000, jeżeli przy tym procesory Intela pochłaniają energię niczym wampiry krew – w przesadnie dużej ilości? Zużycie pozostawia więc w 13. generacji wiele do życzenia, bo pod tym względem pozostało gorzej niż w poprzedniej serii. Takie zapotrzebowanie na moc przekłada się też naturalnie na wydzielane ciepło i generowane temperatury, a to z kolei wymaga potężnego systemu chłodzenia, szczególnie w przypadku Intel Core i7-13700K i Intel Core i9-13900K.

W kontekście efektywności energetycznej Intele, pozbawione limitów mocy, są zdecydowanie w tyle względem Ryzenów 7000. Niemniej jednak w naszych testach pokusiliśmy się o całkowite zdjęcie kajdan, by sprawdzić, na co stać Intel Core 13. generacji w mniej typowych warunkach. Domyślnie limit mocy ustawiony jest przez płytę główną w przypadku topowych modeli na 256 W. Intel Core i9-13900K osiąga przy nim bez problemu maksymalne możliwe taktowanie 5,8 GHz w trybie przyspieszenia.

Gaming

Podczas grania w wymagający tytuł, jakim bez wątpienia jest Cyberpunk 2077, pobór Intel Core i9-13900K (195 W!) niestety poszybował wysoko nad jakimikolwiek innymi CPU, z Ryzenem 9 7950X (150 W) i Intel Core i9-12900K (134 W) włącznie. Niestety, choćby słabsze modele mają wyraźnie większe zapotrzebowanie względem poprzedniej generacji (129 W w Core i5-13600K vs 92 W w Core i5-12600K i 155 W w i7-13700K vs 115 W w i7-12700K).

Cinebench R23

W benchmarku Cinebench R23 do testowania CPU pobór naturalnie wzrasta zauważalnie względem choćby wymagającego gamingu przy „poluzowaniu” procesorów, szczególnie Core i7-13700K i Core i9-13900K.

Prime95

Na koniec pozostawiliśmy najbardziej obciążającego Prime’a 95 i tutaj Core i9-13900K przekroczył znacznie granicę 400 W (447 W!). To prawie dwa razy więcej niż Ryzen 9 7950X! Ale to nie jest jego normalny pobór. Wiedz, iż chcieliśmy wycisnąć z nich, ile tylko się da, co wiąże się też z przesunięciem górnej granicy temperatur (ze 100 na 115 stopni Celsjusza) i jakim kosztem się to odbywa. Potraktuj to więc bardziej jako ciekawostkę.

Podsumowanie testu Intel Core 13. generacji. Czy to pożegnanie litografii Intel 7 w wielkim stylu?

AMD nie mogło długo cieszyć się ze zwycięstwa w kategorii jednego rdzenia. Intel króluje w tych testach, wyprzedzając konkurencję także w wielordzeniowych obliczeniach, ale z prostego powodu: ma tych rdzeni po prostu więcej. W grach robotę robią też wysokie taktowania (jeszcze wyższe niż w serii Ryzen 7000) oraz potężniejsza dawka cache’u względem Intel Alder Lake-S. Generalnie wzrost wydajności, jaki oferuje seria Intel Core 13. generacji, jest wyższy od oczekiwanego.

Szkoda tylko, iż próba wyciśnięcia z tej architektury, ile tylko się da, kończy się horrendalnie wysokim poborem mocy. Gdybyśmy mieli wziąć pod uwagę wyłącznie samą wydajność, to topowe Intel Raptor Lake-S nie mają w zasadzie sobie równych, ustępując niekiedy w gamingu Ryzenowi 7 5800X3D. Jednak mając na uwadze efektywność energetyczną, to nie tyle, co zawodzą, co po prostu odstają od procesorów AMD Ryzen 7000, i to dość wyraźnie.

Intel w końcu przez cały czas tkwi w 10-nanometrowej litografii Intel 7 (na większe zmiany musisz poczekać do 14. generacji), a bez śrubowania Intel Core 13. generacji nie przyniosłyby one tak dużego, jak na tylko stosunkowo skromną ewolucję, wzrostu wydajności. Nic nie bierze się z niczego.

Mimo tych wad Core i9-13900K, Core i7-13700K i Core i5-13600K wypadają atrakcyjniej cenowo niż bezpośrednia konkurencja. Na pierwszy rzut oka procesory co prawda są odczuwalnie droższe nie tylko od Intel Core 12. generacji, ale też Ryzenów 7000. Jednak możesz pozostać wierny pamięciom DDR4. To obniża zdecydowanie koszt nowej platformy w przeciwieństwie do AM5, a dodatkowo nieco zaoszczędzisz, kupując starszą płytę główną z chipsetem Intel 600.

To wszystko sprawia, iż Intel Core 13. generacji są zdecydowanie opłacalniejsze niż Ryzeny 7000, a także w ogólnym rozrachunku – wydajniejsze. Nie jest to wymarzone pożegnanie, ale czy Intel miał naprawdę inne wyjście? Zmiany, które poskutkowały wzrostem poboru mocy, były złem koniecznym, ale wyniki wydajności z RTX-em 4090 pokazują, iż procesory Intel Raptor Lake-S skrywają duże pokłady mocy.

Recenzja powstała we współpracy z Jackiem Pelką, inżynierem produktu, który odpowiada za testy wszystkich procesorów.

Procesory Intel Core i9-13900K, Intel Core i7-13700K lub Intel Core i5-13600K znajdziesz w x-komie