Rowerowe technologie open-source

3 miesięcy temu

Sezon rowerowy w pełni, a entuzjaści dwóch kółek cieszą się letnią pogodą! Jako zapalony rowerzysta amator uwielbiam łączyć rower ze śledzeniem swoich podróży dzięki otwartych, nieszpiegujących rozwiązań.

W tym artykule przedstawię: w jaki sposób planuję trasy, korzystam z nawigacji, analizuję swoje postępy, a także zaprezentuję inne otwarte aplikacje, które umilają mi moje rowerowe wypady. Wszystkie aplikacje mobilne przedstawione w poniższym artykule można pobrać z repozytorium F-Droid.

Ten artykuł jest skierowany głównie do rowerowych amatorów. Profesjonaliści często używają zaawansowanych komputerów rowerowych, jednak wielu rowerzystów posiada telefony, które mogą stanowić tańszą alternatywę. Uważam również, iż niektóre z przedstawionych rozwiązań mogą okazać się przydatne także dla bardziej zaawansowanych rowerzystów.

Spis treści

Planowanie trasy

Aplikacja Bikerouter.de

Notka dla fanów self-hostingu

Aplikacja Cycle.travel

Śledzenie trasy

Aplikacja Organic Maps
Nawigacja po ścieżce: aplikacja OsmAnd
Aplikacja Trekarta

Monitorowanie parametrów

Aplikacja OpenTracks
Podgląd mapy podczas korzystania z OpenTracks
Większa dokładność pomiarów
Zupełnie przypadkowo w sieci Fediverse... :)

Zgłaszanie nieprawidłowości w mapach OSM

Aplikacja StreetComplete

Analiza przebytej trasy

GoldenCheetah
FitTrackee, czyli twoja self-hostowana mini „Strava”

Dodatkowe aplikacje

InnerTune
AntennaPod

Podsumowanie

Linki i źródła

Aplikacje internetowe
Aplikacje mobilne
Aplikacje desktopowe
Artykuły
Pozostałe

Planowanie tras

Aplikacja Bikerouter.de

Bikerouter.de to aplikacja internetowa wykorzystująca silnik BRouter, który został zaprojektowany do obliczania optymalnych tras rowerowych przy użyciu OpenStreetMap i danych wysokościowych. Umożliwia szczegółowe planowanie ścieżek, uwzględniając takie detale jak typ nawierzchni, czy dostęp do dróg rowerowych. w tej chwili poruszam się rowerem szosowym, przez co planuję trasy głównie po asfaltowych drogach. Aby znaleźć odpowiednią dla siebie trasę, wyznaczam interesujący mnie punkt startowy, docelowy oraz punkty pośrednie, a następnie wybieram profil szosowy. W tym przypadku jest to profil o zminimalizowanym ruchu samochodów.

Dla fanów jazdy po szutrowych nawierzchniach, drogach przez lasy oraz podziwiania Wielkopolskiego Parku Narodowego 😄, możemy wybrać profil szutrowy (z ang. gravel). Warto zwrócić uwagę na sekcję Surface (odpowiadającą za kategorie nawierzchni wyznaczonej trasy) w prawym panelu. Po zmianie profilu udział asfaltowej nawierzchni w trasie stanowi niecałe 10 km zamiast 40. Pozostała część trasy to szuter, piasek czy drogi nieutwardzone.

Aplikacja bikerouter.de oferuje różne mapy. Domyślnie wybrany jest OpenStreetMap, ale można przełączyć się na inną warstwę np. CyclOSM (wersja OpenStreetMap skupiająca się na ścieżkach rowerowych).

Ponadto bikerouter.de pozwala tworzyć niestandardowe profile rowerowe dostosowane do naszych indywidualnych potrzeb. Każdy rowerzysta ma inny rower i osiąga różne wyniki, takie jak maksymalna prędkość czy kadencja, które można uwzględnić w szczegółowych ustawieniach.

Po wyznaczeniu trasy możemy zapisać ją do wybranego formatu. Korzystam z popularnego formatu GPX, który jest wspierany przez praktycznie każdą współczesną aplikację do nawigacji. Plik przesyłam na swój telefon i gotowe!

Notka dla fanów self-hostingu

Aplikacja bikerouter.de to zmodyfikowana wersja oficjalnego klienta silnika BRouter, znanego jako brouter-web. W sieci można znaleźć wiele działających instancji tej aplikacji lub uruchomić ją na własnym serwerze.

Aplikacja Cycle.travel

Alternatywnie możemy również skorzystać z aplikacji cycle.travel, która także wykorzystuje OpenStreetMap i podobnie wykorzystuje własny silnik do wyznaczania tras. Cycle.travel oferuje obszerny przewodnik po brytyjskich trasach rowerowych, ale bez problemów można go używać również do planowania tras w Polsce. Aplikacja jest prostsza i mniej bogata w ustawienia niż bikerouter.de, jednak dobrze jest mieć wybór!

Śledzenie trasy

Aplikacja Organic Maps

W aplikacjach takich jak Organic Maps i OsmAnd, które wielokrotnie omawialiśmy na naszym blogu i w odcinkach podcastu, można planować trasy rowerowe. Osobiście jednak wolę przygotować ścieżkę na komputerze dzięki bikerouter.de, gdzie mogę przemyśleć każdy kilometr, łatwo sprawdzić różne parametry i odpowiednio zmodyfikować drogę. Po załadowaniu ścieżki do Organic Maps znajdziemy ją w zakładce Ulubione. Możemy zmienić jej nazwę oraz kontrolować jej widoczność, tak jak to robimy z ulubionymi punktami na mapie.

Po wgraniu trasy do aplikacji umieszczam telefon na kierownicy roweru, łapię sygnał GPS i gotowe! W trakcie jazdy śledzę swoją aktualną pozycję oraz kierunek, aby przebyć całą trasę zgodnie z wyznaczoną ścieżką. Warto wspomnieć, iż istnieje wersja Organic Maps na Linuxa, więc użytkownicy mobilnych linuxów również mogą z niej skorzystać!

Nawigacja po ścieżce: aplikacja OsmAnd

W Organic Maps nie mamy możliwości włączenia nawigacji po trasie załadowanej z pliku. o ile zależy nam na nawigowaniu po przygotowanej ścieżce, to aplikacja OsmAnd oferuje funkcję Navigation by track.

Osobiście nie czuję dużej potrzeby korzystania z tej funkcji, a dodatkowo OsmAnd jest dość ciężką i wolną aplikacją, jeżeli chodzi o renderowanie map. Pamiętajcie jednak, iż dobrze jest mieć wybór!

Aplikacja Trekarta

Trekarta, jak podają twórcy, to idealna aplikacja do pieszych wędrówek, geocachingu, off-roadingu, jazdy na rowerze, pływania łódką i innych aktywności na świeżym powietrzu. Podobnie jak Organic Maps czy OsmAnd, Trekarta korzysta z map offline i także oferuje import ścieżek w formacie GPX, zapisywanie przebytej trasy czy tworzenie punktów na mapie. Z pewnością jest to narzędzie, które sprawdzi się w wielu aktywnościach. W moim odczuciu Trekarta jest gdzieś pośrodku o ile chodzi o złożoność i bogactwo funkcji, porównując ją do Organic Maps oraz OsmAnd.

Monitorowanie parametrów

Aplikacja OpenTracks

Drugą aplikacją, którą intensywnie wykorzystuję podczas jazdy na rowerze (także w warunkach domowych na trenażerze) jest aplikacja OpenTracks.

Jeżeli zależy Wam na śledzeniu swoich aktywności, a jednocześnie nie chcecie, aby dane o Was fruwały pomiędzy serwerami podmiotów trzecich, to OpenTracks będzie znakomitym wyborem. Aplikacja działa bez udziału internetu, a wszystkie informacje przechowywane są wyłącznie w pamięci urządzenia. Pełna kontrola nad swoimi danymi!

Aplikacja oferuje zapis ścieżek GPS w formacie w tym KMZ. (Jeżeli potrzebujemy pliku GPX, to wystarczy wyeksportować zapis do pliku KMZ, a dzięki Organic Maps dokonać konwersji na GPX). Możemy monitorować wiele różnych aktywności takich jak: piesze wędrówki, bieganie czy właśnie jazda na rowerze. OpenTracks obsługuje różnego rodzaju czujniki BLE (Bluetooth Low Energy), takie jak np. monitor tętna czy sensor prędkości. Umożliwia zbieranie danych wydajnościowych i biometrycznych podczas wykonywanych aktywności.

Zdarzało mi się także korzystać z OpenTracks podczas pieszych wędrówek w górach, aby monitorować przebyte przewyższenia.

Podgląd mapy podczas korzystania z OpenTracks

OpenTracks oferuje również dodatek OSM Dashboard umożliwiający włączenie OpenStreetMap bezpośrednio w OpenTracks. o ile zależy nam na obserwowaniu trasy i jednoczesnym podglądzie parametrów naszej aktywności to OSM Dashboard może być przydatny.

Osobiście jednak wolę korzystać z Organic Maps, ponieważ mam szybki dostęp do wyszukiwarki punktów POI (z ang. Point of interest) oraz do nawigacji w razie potrzeby. Jest to idealny przypadek, w którym widzę zastosowanie dla rzadko wykorzystywanej przeze mnie funkcji dzielenia ekranu telefona na pół (z ang. split screen), aby wyświetlać OpenTracks oraz OragnicMaps jednocześnie.

Większa dokładność pomiarów

Możemy mierzyć swoją prędkość dzięki śladu GPS. Niestety, dokładność pomiarów prędkości dzięki modułu GPS potrafi zawodzić. Aby dokładniej mierzyć swoją prędkość oraz kadencję korzystam z budżetowych czujników Magene S3+. Nie jest to materiał sponsorowany. Czujniki, jak wiele im podobnych, pracują w protokołach ANT+ oraz BLE (Bluetooth Low Energy).

Korzystam z dwóch identycznych czujników. Pierwszy zamontowany jest na tylnej piaście i działa w trybie pomiaru prędkości. Drugi zamontowany jest na lewej korbie i mierzy kadencję.

Ponieważ mamy tutaj do czynienia z urządzeniem Bluetooth Low Energy, parowanie nie odbywa się w ustawieniach systemowych, a w aplikacji OpenTracks. Aby podłączyć czujnik, należy uruchomić moduł Bluetooth, a następnie przejść do ustawień aplikacji i dodać czujnik.

Zupełnie przypadkowo w sieci Fediverse... :)

Aplikację OpenTracks wcześniej szeroko opisał Bobiko (autor bloga bobiko.blog). Na Mastodonie, Bobiko pisał o czujnikach, o których wspomniałem powyżej. Zapytałem go, czy mógłby sprawdzić ich działanie w OpenTracks, w związku z czym powstał jego artykuł, do którego lektury gorąco zachęcam.

Dla takich właśnie kontaktów i interakcji warto być w sieci Fediverse. 💛 O sieci Fediverse dowiecie się więcej z naszego materiału:

Zgłaszanie nieprawidłowości w mapach OSM

Aplikacja StreetComplete

Zdarza się, iż podczas pokonywania wyznaczonej trasy napotykam niepoprawnie oznaczoną nawierzchnię lub nieistniejący punkt na OpenStreetMap. Jako iż nie chcę tracić czasu w edytowanie mapy w trakcie wycieczki, dodaję punkt w aplikacji Organic Maps, aby wrócić do niego przy komputerze.

Ostatnio jednak odkryłem, iż w aplikacji StreetComplete można zgłosić tego rodzaju punkt na mapie z opcją dodania notatki, dzięki czemu ktoś inny może zająć się ich weryfikacją i edycją. StreetComplete to aplikacja, która wyszukuje brakujące dane na mapie w naszym pobliżu i wyświetla je jako zadania do rozwiązania.

W repozytorium F-Droid dostępnych jest wiele aplikacji do edytowania OpenStreetMap, ale ten temat wykracza poza tematykę niniejszego artykułu.

Analiza przebytej trasy

GoldenCheetah

GoldenCheetah to darmowa, rozbudowana aplikacja do importowania, analizowania i wizualizowania danych z różnych urządzeń i źródeł monitorujących aktywność. Dzięki tej aplikacji możemy np. zaimportować zapisany ślad GPS w dowolnym formacie i otrzymać rozbudową analizę swojej wydajności na każdym etapie. Ta aplikacja pozwala zawodowym kolarzom śledzić postępy i optymalizować swój plan treningowy na podstawie zebranych danych. GoldenCheetah integruje się z wieloma usługami w chmurze, takimi jak popularna wśród rowerzystów Strava. o ile trenujemy w domu z wykorzystaniem trenażera, możemy skorzystać z czujników BLE i podłączyć je bezpośrednio do GoldenCheetah z pominięciem telefona. Aplikacja jest dostępna na wszystkie popularne systemy operacyjne: Linux, MacOS, oraz Windows.

FitTrackee, czyli twoja self-hostowana mini „Strava”

Strava to kompleksowe, zamknięte rozwiązanie z licznymi przydatnymi funkcjami, ale wiele z nich, jak np. planowanie trasy czy dostęp do dziennika treningowego, jest płatne. Dodatkowo, dane biometryczne są przechowywane na serwerach twórców Stravy, a sam klient webowy korzysta ze szeregu skryptów śledzących, co w kontekście prywatności może budzić pewne obawy. Dlatego w tym miejscu warto wspomnieć o jej prostszej alternatywie, którą możemy zainstalować na własnym serwerze.

FitTrackee to aplikacja, która umożliwia przechowywanie i wyświetlanie plików w formacie GPX oraz wybranych statystyk zawartych w importowanych plikach. Dane są przechowywane na własnym serwerze. w tej chwili wspierane jest 17 różnych aktywności, w tym właśnie różnego rodzaju jazda na rowerze. W aplikacji mamy dostęp do kalendarza przedstawiającego dziennik naszych aktywności. Pliki GPX można importować pojedynczo albo zbiorczo dzięki archiwum ZIP.

FitTrackee znajdziecie również w repozytorium Yunohost, co znacząco ułatwia instalację, o ile korzystacie z Yunohosta.

Dodatkowe aplikacje

Podczas jazdy rowerem lubię również posłuchać muzyki lub podcastów. Poniżej przedstawiam dwie aplikacje, o których już wcześniej wielokrotnie wspominaliśmy w naszych materiałach. Pamiętajcie jednak, iż słuchanie czegokolwiek przez słuchawki podczas jazdy rowerem, może znacząco obniżać poziom bezpieczeństwa na drodze! Mogą one tłumić najważniejsze dźwięki otoczenia jak np. sygnały dźwiękowe samochodów.

InnerTune

Jeśli lubisz słuchać muzyki, świetnym rozwiązaniem jest aplikacja InnerTune. Oferuje dostęp do muzyki z YouTube'a i YouTube Music bez reklam, wyświetlanie synchronizowanych tekstów piosenek, pobieranie utworów do odtwarzania offline oraz zarządzanie swoją biblioteką muzyczną. To wszystko bez konieczności posiadania konta Google! 🙃

AntennaPod

Alternatywą dla muzyki mogą być podcasty, więc nie mogło zabraknąć w tym artykule aplikacji AntennaPod, która umożliwia wygodne słuchanie podcastów bez śledzenia użytkowników, automatyczne pobieranie odcinków do słuchania offline oraz tworzenie kolejek odtwarzania.

Podsumowanie

W artykule przedstawiłem szereg aplikacji open-source, z których każdy użytkownik roweru może znaleźć coś dla siebie, niezależnie od swoich potrzeb i preferencji. Począwszy od planowania tras, nawigacji, śledzenia aktywności, aż po analizę zebranych wyników.

Zachęcam także do zapoznania się z poniższymi odnośnikami, gdzie zamieściłem obszerniejszą listę aplikacji i materiałów, w tym te które nie zostały uwzględnione w powyższym zestawieniu. Szerokiej drogi! 🚴🏻

Linki i źródła

Aplikacje internetowe

Bikerouter.de - aplikacja do wyznaczania tras rowerowych
cycle.travel - aplikacja do wyznaczania tras rowerowych
Velomapa.pl - rowerowa mapa Polski z trasami i szlakami rowerowymi osadzonymi na OpenStreetMap
CyclOSM - mapa rowerowa na bazie OpenStreetMap
OpenCycleMap - kolejna mapa rowerowa na bazie OpenStreetMap
WarmShowers.org - społeczność oferująca couchsurfing dla rowerzystów
FitTrackee - prosta alternatywa dla Stravy
Klient webowy silnika brouter, kod backendu silnika BRouter
Flux - aplikacja będąca dashboardem dla smart trenażerów

Aplikacje mobilne

Organic Maps - proste, szybkie mapy oraz nawigacja (Android / iOS)
OsmAnd - jedna z najbardziej zaawasowanych aplikacji do nawigacji (Android /iOS)
Trekarta - aplikacja przeznaczona do rejestrowania śladów GPS wraz z podglądem mapy (Android)
OpenTracks - aplikacja służąca do rejestrowania śladów GPS oraz danych wydajnościowych i biometrycznych pochodzących z czujników (Android)
OSM Dashboard for OpenTracks - dodatek dla aplikacji OpenTracks, umożliwiający wyświetlenie mapy (Android)
AAT Another Activity Tracker - lokalizator GPS do śledzenia aktywności oraz przeglądarka map (aplikacja podobna do OpenTracks i Trekarta) (Android)
FitoTrack - aplikacja do rejestrowania śladów GPS (podobna do OpenTracks) (Android)
StreetComplete - aplikacja, która wyszukuje brakujące dane na mapie w pobliżu i wyświetla je na mapie jako zadania do rozwiązania (najbardziej pożyteczna gra na twój telefon!) (Android)
InnerTune - aplikacja do słuchania muzyki z YouTube'a bez reklam (Android)
AntennaPod - najlepsza aplikacja do słuchania podcastów (Android)
WarmShowers - aplikacja do couchsurfingu dla rowerzystów (Android)
BRouter - silnik wyznaczania tras rowerowych dla Androida, który można dodać do aplikacji OsmAnd (Android)
CycleStreets journey planner - aplikacja do wyznaczania tras rowerowych głównie w Wielkiej Brytanii (Android)
OpenBike - otwarty klient dla sieci wypożyczalni rowerów NextBike (Android)

Aplikacje desktopowe

GoldenCheetah - aplikacja do analizowania i wizualizowania danych z różnych urządzeń i źródeł monitorujących aktywność (Linux / MacOS / Windows)
ActivityLog2 - aplikacja podobna do GoldenCheetah (Linux / MacOS / Windows)
Wattzap - aplikacja do treningów na domowym trenażerze (niestety po repozytorium kodu wydaje się być projektem porzuconym) (Linux / MacOS / Windows)
GPSBabel - aplikacja umożliwiająca przenoszenie danych między popularnymi systemami GPS, takimi jak Garmin, Magellan oraz wieloma programami obsługujących mapy (Linux / MacOS / Windows)
Organic Maps - wersja Organic Maps na Linuxa

Artykuły

Jak „laik” może funkcjonować bez Google Play?, Fundacja „Internet. Czas działać!”
Co jeżeli nie Facebook, Instagram i reszta? Fediverse!, Fundacja „Internet. Czas działać!”
OpenTracks: niezależna i kontrolowana aplikacja do śledzenia aktywności, artykuł autorstwa Bobiko
Czujniki '2w1' - kadencja i prędkość od Magene, artykuł autorstwa Bobiko
How to Use Split Screen on Android: A Step-by-Step Guide, Matthew Burleigh - poradnik o tym jak podzielić ekran w Androidzie na pół
Build Your Cycling Computer with RaspberryPi Zero: Pi Zero Bikecomputer, Hazem Abbas - artykuł o budowaniu własnego komputera rowerowego na bazie RaspberryPi Zero