3 dni temu
17 sierpnia 1982 roku w niemieckiej fabryce Polygram powstał pierwszy komercyjny kompakt z albumem „The Visitors” grupy ABBA. Od tego momentu muzyka przestała trzeszczeć, a inżynieria cyfrowa zaczęła na dobre zmieniać kulturę popularną i technologię komputerową. Płyta CD, dziś mająca 43 lata, pozostaje jednym z najważniejszych wynalazków w historii elektroniki użytkowej.
Narodziny formatu cyfrowego
Pod koniec lat 70. dwie firmy, Philips z Holandii i Sony z Japonii, niezależnie pracowały nad nowymi nośnikami dźwięku. Philips eksperymentował z odtwarzaczem opartym na technologii laserowej, a Sony opracowywało metody kodowania i korekcji błędów w sygnale cyfrowym. W 1979 roku obie korporacje postanowiły połączyć siły i stworzyć wspólny standard. Efektem była specyfikacja Red Book, ogłoszona w 1980 roku, która zdefiniowała parametry płyty CD: średnicę 120 mm, pojemność (ponad 74 minuty muzyki), modulację EFM oraz korekcję błędów CIRC.
Symboliczny wybór pierwszego albumu – „The Visitors” ABBY – nie tylko otworzył nową epokę, ale też stanowił wyraźne pożegnanie z winylami i kasetami. CD oferował dźwięk bez trzasków, brak mechanicznego zużycia i wygodę szybkiego przewijania oraz powtarzania utworów.
Od hi-fi do komputerów
Początkowo kompakt był luksusem, bo w latach 80. koszt odtwarzacza przewyższał cenę telewizora. Jednak rynek gwałtownie się rozgrzewał. W 2000 roku sprzedaż albumów na CD w samych Stanach Zjednoczonych osiągnęła rekordowe 943 mln egzemplarzy.
Wpływ płyty CD nie kończył się na muzyce. Już w 1985 roku powstał standard Yellow Book, który przekształcił krążki w nośniki danych, czyli CD-ROM. Z kolei w 1988 roku międzynarodowy system plików ISO 9660 zapewnił kompatybilność między komputerami różnych producentów. Dzięki temu CD-ROM stał się podstawą instalacji oprogramowania, gier i systemów operacyjnych w latach 90. oraz w pierwszej dekadzie XXI wieku.
Pojawienie się nagrywarek i płyt CD-R pozwoliło użytkownikom tworzyć własne kompilacje muzyczne i archiwa danych, co uczyniło z kompaktu uniwersalne medium domowe.
Sony się wycofało, ale Verbatim dalej będzie produkował nośniki Blu-ray
Dziedzictwo i współczesność
Choć dziś muzykę streamujemy, a oprogramowanie pobieramy z sieci, płyta kompaktowa przez cały czas ma swoich wiernych zwolenników. Audiofile doceniają jej trwałość i jakość dźwięku, a archiwiści i instytucje kultury wciąż korzystają z CD jako medium stabilnego i przewidywalnego w długim okresie.
CD wyznaczyło standard dla całej epoki cyfrowej. To właśnie ono utorowało drogę dla DVD, Blu-ray i pamięci flash. Dziś, w 43. rocznicę swojego debiutu, płyta kompaktowa pozostaje nie tylko wspomnieniem złotej ery fizycznych nośników, ale także symbolem globalnej współpracy technologicznej, która potrafiła odmienić kulturę i biznes.
