Dyskusje na temat wieku Księżyca realizowane są od dziesięcioleci. Dotychczas przyjmowano, iż ma około 4,35 miliarda lat, ale nowe badania sugerują, iż może być choćby o 200 milionów lat starszy. W jaki sposób naukowcy określają wiek ciał niebieskich?
Księżyc jest starszy, niż nam się wydawało. Ustalenia naukowców
Ziemia jest jedyną planetą w Układzie Słonecznym, która krąży wokół Słońca razem ze swoim naturalnym satelitą - Księżycem. W porównaniu do innych księżyców w Układzie Słonecznym nie jest ani największy, ani najmniejszy - zajmuje piąte miejsce pod względem wielkości. Wykonuje pełen obieg wokół Ziemi w ciągu 27,3 dnia (tzw. miesiąc syderyczny). Jest również jedynym ciałem niebieskim, na którym stanęli ludzie - dotychczas zrobiło to 12 astronautów.
Co ciekawe, Księżyc nie posiada swojej własnej nazwy, w przeciwieństwie do innych naturalnych satelitów planet. Mars ma Fobosa i Deimosa, Jowisz - Io i Europę, a nasz satelita nazywany jest po prostu Księżycem.
Jak astronomowie przeliczają wiek ciał niebieskich?
Astronomia i astrofizyka to skomplikowane dziedziny nauki, które opierają się na precyzyjnych obliczeniach matematycznych i badaniach geologicznych. W celu określenia wieku Księżyca naukowcy analizują pył księżycowy, pobrany przez astronautów misji Apollo 17 w 1972 roku. Była to ostatnia załogowa wyprawa na Księżyc, w trakcie której astronauci zebrali ponad 110 kg próbek i pokonali ponad 35 km w czasie "spacerów kosmicznych" przy użyciu łazików księżycowych.
ZOBACZ: Nieudana misja księżycowa. "Twarde lądowanie" japońskiej sondy
W pobranym materiale odnaleziono mikroskopijne kryształy uranu i cyrkonu, które pozwalają na dokładne określenie wieku skał. Naukowcy przeanalizowali zawartość ołowiu w cyrkonie, a następnie dzięki laserów ultrafioletowych odparowali atomy, które następnie poddano badaniu spektrometrycznemu. Dzięki temu oszacowano, iż Księżyc może liczyć 4,46 miliarda lat.
To odkrycie stoi w sprzeczności z wcześniejszymi badaniami, które wskazywały na wiek 4,35 miliarda lat. Jednak nauka nieustannie się rozwija, a każda nowa metoda badawcza może dostarczyć dodatkowych danych, zmieniając dotychczasowy stan wiedzy.
Kontrowersje wokół nowych badań
Najnowsza metoda obliczeniowa została opisana w czasopiśmie Science, jednak według części naukowców wciąż brakuje jednoznacznych dowodów potwierdzających nowe ustalenia. Richard Carlson, dyrektor wydziału magnetyzmu ziemskiego w Carnegie Institution for Science, zwrócił uwagę, iż choć praca badawcza została wykonana z ogromną precyzją, to niektóre założenia mogą nie mieć wystarczającego poparcia naukowego.
ZOBACZ: Ostateczny koniec życia na Ziemi. NASA podała precyzyjną datę
"To po prostu bardzo skomplikowany problem, dlatego przez cały czas nie mamy jednoznacznej odpowiedzi na tak podstawowe pytanie, jak wiek Księżyca" - powiedział dr Carlson w wywiadzie dla The Verge.
Po co w ogóle badać przestrzeń kosmiczną?
Mimo zakończenia wyścigu kosmicznego, badania Układu Słonecznego wciąż odgrywają istotną rolę. Dostarczają cennych informacji o procesach geologicznych i atmosferycznych, które mogą pomóc w zrozumieniu zmian klimatu, przewidywaniu katastrof naturalnych oraz tworzeniu strategii zarządzania kryzysowego.
ZOBACZ: Dwa mocarstwa zbudują elektrownię atomową. Na Księżycu
Ponadto lepsze poznanie Księżyca może być najważniejsze dla przyszłych misji załogowych i potencjalnej kolonizacji innych planet.