Jak dobrać procesor do płyty głównej?

Jak dopasować procesor do płyty głównej?

Odpowiedź na to pytanie jest jedna: procesor musisz dopasować gniazda (socketu) płyty głównej. Inaczej nie będziesz choćby w stanie go zamontować. Dlatego przed doborem tych podzespołów, koniecznie poszukaj w specyfikacji na stronie producenta (ark.intel.com albo amd.com) lub sklepu (np. x-komu): gniazdo procesora, obsługiwane gniazda lub (CPU) socket.

Ten parametr powinien znaleźć się zarówno w karcie danego modelu CPU, jak i płyty głównej – po to, by ułatwić potencjalnemu konsumentowi wybór kompatybilnych komponentów. Tu naprawdę nie ma żadnej filozofii, ale – tak, zawsze jest jakieś „ale” – sam socket to nie wszystko.

Producenci usilnie starają się co kilka generacji oferować płyty główne z nowym gniazdem (częściej u Intela niż AMD) – dlatego koniecznie sprawdź, czy CPU jest obsługiwane przez dany socket, a jeżeli tak – czy także przez chipset. To jest właśnie to „ale”. Okazuje się bowiem, iż chipset również ma niebagatelne znaczenie w doborze procesora do płyty głównej.

Może być tak, iż mimo dopasowania do socketu komponenty nie będą ze sobą kompatybilne, mimo iż będą (fizycznie) pasować jeden do drugiego. Albo będą, ale tylko po aktualizacji BIOS-u. Myślę, iż nie trzeba daleko sięgać z przykładami: patrz procesory Intel Raptor Lake-S (Intel Core 13. generacji) i płyty główne z chipsetem Intel 600 albo Ryzeny 5000 i układy starsze niż AMD 500 (np. B450).

Co jeżeli chcesz wymienić procesor w swojej płycie głównej? Ale nie wiesz, jaki masz model albo czy w ogóle masz jakieś opcje upgrade’u? W takim razie przeczytaj, jak sprawdzić płytę główną w komputerze. Dzięki temu prostemu poradnikowi masz ułatwione zadanie i szybciej dowiesz się, czy procesor będzie pasować do danej płyty głównej, czy nie.

Płyty główne (podstawki) i kompatybilne CPU

Chcesz wiedzieć, jakie procesory (rodziny, serie i modele) są kompatybilne z danym socketem? Sprawdź poniżej podstawki i obsługiwane przez nie CPU z przykładowymi jednostkami, by ułatwić rozeznanie. Postanowiłem uwzględnić również płyty główne choćby sprzed kilku(nastu) lat (ułożone chronologicznie) oraz APU (połączenie CPU i zintegrowanego układu graficznego).

Jak dobrać procesor Intel do płyty głównej?

Nadchodząca, 14. generacja Intel Raptor Lake Refresh (nie Meteor Lake, które ograniczy się prawdopodobnie tylko do segmentu mobilnego) ma również współpracować z płytami głównymi LGA 1700 (chipsety 600 i 700; w każdym razie seria 800 ma być zarezerwowana dla 15. generacji Intel Core – Intel Arrow Lake-S).

Przeczytaj:

• Historia procesorów Intel Core

Jak dobrać procesor AMD do płyty głównej?

Zobacz także:

• Socket AM5 – premiera, specyfikacja, chipsety. Co warto wiedzieć o podstawce AMD?

Pamiętaj jeszcze o tym, iż w przypadku niektórych generacji może być wymagany nowszy chipset albo aktualizacja firmware’u starszej serii płyt głównych. Przykładowo wymagany jest nowy BIOS na Intel 600 w przypadku próby montaży procesorów Intel Raptor Lake-S z 13. generacji lub na AMD 400 w przypadku Ryzenów 5000. Przed doborem tych podzespołów upewnij się co do chipsetu!

Na co jeszcze zwracać uwagę przy doborze procesora i płyty głównej?

Osobną kwestią, oprócz dopasowania procesora do gniazda i chipsetu płyty głównej, jest dobór CPU pod kątem sekcji zasilania i możliwości płyty. Nie próbuj łączyć topowego procesora (Intel Core i9 lub AMD Ryzen 9) z najtańszą, niskobudżetową płytą główną. I na odwrót – sensu żadnego mieć nie będzie parowanie Intel Core i3 lub najtańszego Ryzena z układem za 2-5 tysięcy złotych. Można, ale po co?

Dopasowujesz więc procesor do płyty głównej także pod względem budżetu i możliwości obu podzespołów. Bo tylko wtedy ma to sens. jeżeli nie potrzebujesz, by Twoja płyta miała lepsze chłodzenie i porządniejszą sekcję zasilania, która pozwoli Ci choćby na ekstremalne OC, to po co przepłacać, zwłaszcza jeżeli nie zamierzasz podkręcać CPU?

Podsumowując, łącz komponenty rozsądnie, np.:

• Intel Core i3 z płytami Bxx (np. B660, B760)
• Intel Core i5 z tańszymi Zxx (Z690, Z790)
• Intel Core i7 lub i9 z lepszymi płytami Zxx (Z690, Z790)
• AMD Ryzen 5 lub Ryzen 7 z płytami Bxx (np. B450, B550, B650) lub Xxx (np. X570, X670)
• AMD Ryzen 9 z płytami Xxx (X670)

Powyższe propozycje są mocno ogólnikowe – przy wyborze płyty głównej kieruj się też np. rodzajem i liczbą złącz. Weź też pod uwagę to, czy zamierzasz podkręcać procesor (u Intela tylko modele K z odblokowanym mnożnikiem) i pamięć RAM. Niektóre serie układów mogą uniemożliwić OC. Tych informacji szukaj w specyfikacjach np. na stronie producentów.

Co wybrać najpierw? Procesor czy płytę główną?

To zależy wyłącznie od Ciebie. jeżeli składasz od nowa komputer, to bez znaczenia, czy najpierw wybierzesz procesor, czy płytę główną. Choć generalnie najpierw wybiera się ten pierwszy podzespół, a dopiero potem dobiera się do niego ten drugi.

Przede wszystkim jednak musisz najpierw zdecydować, na jaką platformę chcesz się zadecydować – AMD czy Intel. Następnie do wybranego wcześniej procesora dobierz odpowiedni socket (np. AM5 lub AM4 u „czerwonych” czy LGA 1700 u „niebieskich”) i chipset (B560, B660, X670, Z690, Z790 itd.).

Staraj się dobierać CPU adekwatnie do płyty głównej, by te komponenty się wzajemnie dopełniały, a nie jeden z nich odbiegał od drugiego. Chyba iż zamierzasz w przyszłości ulepszyć procesor na nowszy i mocniejszy model, to wtedy wybór nieco lepszej płyty głównej może mieć sens.

Przeczytaj:

• Ranking procesorów. Najlepsze CPU od Intela i AMD
• Ranking płyt głównych. Jaka płyta główna pod procesor Intela, a jaka pod AMD?
• Płyty główne kompatybilne z Windows 11. Które obsługują TPM?

Sprawdź też poradniki:

• Jak wybrać procesor? Co trzeba wiedzieć o CPU?
• Jak wybrać płytę główną do komputera?

Zobacz pełną ofertę na płyty główne Intel i AMD w x-komie

Odkryj również wszystkie procesory w x-komie