Źródło: Blog Finale Taran Plamondon
Jeśli twój proces twórczy jest tak chaotyczny jak mój, to prawdopodobnie wyszedłeś z kompozycyjnego szału z pierwszym szkicem, który wygląda tak:
Zawsze kończę z oznaczeniami dynamiki w każdym miejscu. choćby po wprowadzeniu Autokształtów w Finale, czyszczenie i wyrównywanie dynamiki przez cały czas stanowi dużą część mojej pracy. W czasach moich początków (dekadę temu!) skrupulatnie klikałem i przeciągałem wszystko na miejsce, jedno po drugim. To nie jest sposób na życie!
Oto trzy sztuczki, które odkryłem przez lata, aby wyrównywanie dynamiki było tak bezbolesne, jak to tylko możliwe:
Wyrównanie dynamiki w pionie
Moja filozofia podczas przygotowywania partytury jest taka, iż każde pojedyncze oznaczenie na stronie powinno być zamierzone. W powyższym przykładzie trzy górne pięciolinie grają razem jako całość, ale dynamika tego nie odzwierciedla. Niedopasowane oznaczenia graficzne crescendo. i dim. (< i >) zawierają ukryte stwierdzenie, iż każda linia powinna być grana nieco inaczej. Jest to nie tylko sprzeczne z intencją kompozytora, ale dodaje niepotrzebnej złożoności do prostego fragmentu.
W naszym najlepszym interesie jest wyrównanie tej dynamiki w pionie. Można to łatwo zrobić, zaznaczając kolumnę oznaczeń < i >, które chcesz wyrównać, a następnie klikając prawym przyciskiem myszy (Ctrl + kliknięcie na komputerze Mac) uchwyt dowolnej < lub >, którą chcesz dopasować do pozostałych. W tym przypadku podoba mi się długość środkowej:
Ładne i proste. Być może zauważyłeś, iż możesz zrobić to samo dla rzędu oznaczeń. < i >, używając opcji „Wyrównaj w poziomie„. Wiąże się to z jednym poważnym ograniczeniem: te funkcje wyrównania mają zastosowanie tylko do Autokształtów, więc oznaczenia dynamiki pozostaną na swoim miejscu.
Dlatego lubię używać wtyczki w Plug-Ins > TGTools „Wyrównaj/przenieś dynamiki” do wyrównywania w poziomie. Sama w sobie jest bardzo łatwa w użyciu, ale pokażę ci, jak ją turbodoładować we wskazówce nr 3, więc trzymaj się!
2. Używanie filtrów do selektywnego kopiowania i wklejania
Finale ma bardzo potężne filtry, które mogą przenieść przepływ pracy na wyższy poziom, jeżeli wiesz, jak z nich korzystać. W tym przypadku uważam, iż są one najbardziej przydatne we frazach, w których wiele instrumentów ma identyczną dynamikę, jak w naszym scenariuszu. Może to być również bardzo przydatne, jeżeli chcesz później dodać więcej dynamiki.
Filtr edycji można otworzyć w menu Edycja lub dzięki skrótu klawiaturowego „Shift+Ctrl+Alt+F” („Shift+Cmnd+Opt+F” dla użytkowników komputerów Mac). Te pola wyboru reprezentują wszystko, co jest przenoszone podczas operacji kopiuj-wklej.
Domyślnie wszystko jest zaznaczone, więc kliknij przycisk „Brak„, aby odznaczyć wszystko. Chcemy tylko „Ekspresje: Dynamiki, itd.” i „Autokształty (przypisane do miar)„.
Teraz, gdy nasz filtr jest już ustawiony, możemy go włączyć lub wyłączyć w menu Edycja dzięki przycisku „Użyj filtra„. Ja oszczędzam trochę czasu, przełączając Użyj filtra dzięki skrótu klawiaturowego Alt+Ctrl+F (Opt+Cmnd+F).
Poświęciłem trochę czasu w dostosowanie długości oznaczeń < i > na górnej pięciolinii (flet) i użyłem TGTools „Wyrównaj/przenieś dynamiki” , aby wyrównać wszystko w poziomie. Teraz mogę zaznaczyć tę frazę, skopiować ją (Ctrl+C/Cmnd+C), a następnie wkleić (Ctrl+V/Cmnd+V) na pozostałe dwie pięciolinie.
Może to zaoszczędzić wiele czasu i sprawić, iż partytura będzie wyglądać znacznie czyściej, ale ma swoje ograniczenia. Spójrz na partię klarnetu w poprzednim przykładzie; kiedy wkleiliśmy dynamikę z partii fletu, zachowała ona swoje pionowe położenie, kolidując ze łukiem. Trzeba je tylko nieco przesunąć w dół dzięki wtyczki TGTools.
3. Korzystanie ze skryptów Hotkey + TGTools Wyrównaj/przenieś dynamiki
Prawdopodobnie zauważyłeś, iż wspomniałem o wtyczce TGTools już cztery razy w tym artykule. To dlatego, iż jest ona niezwykle przydatna i rutynowo oszczędza mi mnóstwo czasu, szczególnie dzięki moim skrótom klawiszowym, które pozwalają mi korzystać z niej choćby bez klikania!
Istnieje wiele sposobów na skonfigurowanie skrótów klawiszowych i mogą one być tak złożone lub tak proste, jak chcesz. W tym scenariuszu użyję AutoHotkey dla Windows, ponieważ jest darmowy i łatwy do nauczenia.
(Dla tych, którzy są w drużynie Apple, sugeruję Keyboard Maestro, który jest popularnym i przyjaznym dla użytkownika odpowiednikiem). Przepraszam, iż następna sekcja jest przeznaczona głównie dla moich kolegów użytkowników komputerów PC, ponieważ dostosowanie tych skrótów klawiszowych do systemu Mac iOS jest nieco poza moimi możliwościami).
Po zainstalowaniu AutoHotkey na komputerze, utworzenie skryptu skrótu jest tak proste, jak kliknięcie prawym przyciskiem myszy w folderze i wybranie New>AutoHotkey Script „(Nowy>Skrypt AutoHotkey). Mam kilka ulubionych skryptów w wygodnym folderze, aby mieć do nich szybki dostęp, a od czasu do czasu tworzę skrypt specyficzny dla projektu, który przechowuję wraz z powiązanymi plikami Finale.
Kliknij plik prawym przyciskiem myszy i otwórz go w Notatniku, aby go edytować. Chcemy utworzyć skrypt, który wykonuje cztery czynności za jednym naciśnięciem klawisza:
- Otwórz TGTools Wyrównaj/przenieś dynamiki,
- dostosuj wartość „Przenieś w pionie”,
- naciśnij „Wykonaj”, aby aktywować wtyczkę,
- a następnie zamknąć wtyczkę.
- Dokumentacja AutoHotkey jest bardzo przystępna, ale ze względu na zwięzłość, nie krępuj się ukraść mojego skryptu:
Jest to prostsze niż się wydaje. Zasadniczo są to cztery identyczne operacje, każda aktywowana innym naciśnięciem klawisza, które wprowadzają różne wartości do wtyczki TGTools. Oto podział tego, jak to działa:
Gdy wcisnę klawisz (;), otwórz wtyczkę TGTools, ustaw Przenieś w pionie na -16, następnie wciśnij klawisz „Wykonaj” i zamknij wtyczkę.
Zanim zaczniesz go używać, musisz zmienić wartości „Przenieś w pionie” w oparciu o preferowane jednostki miary w Finale. Na każde naciśnięcie klawisza przypada jedna z tych wartości; są to jedyne cyfry, które nie są otoczone nawiasem klamrowym (ostatnią zaznaczyłem na różowo).
Jednostkę miary używaną domyślnie w programie Finale można wyświetlić i zmienić w menu „Edycja>Preferencje>Edycja>Jednostki miar„. Moja jest ustawiona na EVPU; lubię 8 EVPU jako przyjemną odległość „drobnej korekty”, ale możesz ustawić wyższą (dla większych odległości) lub niższą (dla bardziej precyzyjnych) w zależności od preferencji.
Dla porównania, 8 jednostek EVPU jest równe 2 punktom, ⅓ spacji, 0,7 centymetra lub 0,027 cala. Na przykład, jeżeli preferowaną przeze mnie jednostką miary byłyby spacje (pola), zamieniłbym 8 w skrypcie na 0,33, 16 na 0,66 i podobnie dla wartości ujemnych:
Po wykonaniu tej małej matematyki możemy teraz zapisać skrypt, zamknąć Notatnik i aktywować go, klikając dwukrotnie plik.
Gdy nasz skrypt jest aktywny, wybierz fragment muzyczny w Finale i naciśnij dowolny z naszych czterech skrótów klawiszowych, aby przesunąć dynamikę w górę lub w dół. Okno dialogowe wtyczki TGTools prawdopodobnie pojawi się na ekranie na sekundę, a dynamika zostanie automatycznie wyrównana i przesunięta we właściwym kierunku.
Służy to do precyzyjnego dostrajania, więc nie należy naciskać klawiszy skrótu! Uważam, iż ten skrypt działa najlepiej, gdy dajesz Finale pół sekundy między naciśnięciami klawiszy na zastanowienie. W końcu każde naciśnięcie klawisza skrótu to w rzeczywistości około 20 pojedynczych naciśnięć klawiszy, które Finale przetwarza jednocześnie.
Zachęcam do eksperymentowania z klawiszami skrótów, zmieniając ich wartości, a choćby dodając kolejne. Zalecam wybranie przycisku opcji „Wyrównaj > do zmiennego dystansu” we wtyczce TGTools. Twój wybór zostanie zachowany, ponieważ nasz skrypt nie dotyka tej części okna dialogowego.
Na koniec upewnij się, iż dezaktywowałeś skrypt po zakończeniu korzystania z niego; kliknij prawym przyciskiem myszy ikonę AutoHotkey na pasku zadań komputera i wybierz „Wyjdź”.
Dzięki tym trzem sztuczkom zaoszczędziłem sobie niezliczonych godzin żmudnego poprawiania, a moje utwory wyglądają znacznie czyściej. Mam nadzieję, iż i tobie to pomoże! Pamiętaj, aby przekazać wielkie podziękowania dla Tobiasa Giesena, którego doskonałe wtyczki TGTools umożliwiają zastosowanie tej sztuczki.
W naszym sklepie dostępny jest program Finale w polskiej/angielskiej wersji językowej wraz z polskimi podręcznikami (PDF).
