Przez lata słyszymy głównie alarmujące wieści dotyczące Puszczy Amazońskiej: pożary, wylesianie, utrata gatunków. Trudno w tych doniesieniach o promyk nadziei. Tymczasem najnowsze badania, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Nature Plants, rzucają światło na niezwykły, pozytywny fenomen, który dzieje się w sercu lasu deszczowego. Wygląda na to, iż drzewa w Amazonii stają się większe. I to systematycznie.
Międzynarodowy zespół naukowców, składający się z prawie stu badaczy z ponad 60 uczelni, w tym z Wielkiej Brytanii i Ameryki Południowej, monitorował przez dekady 188 stałych powierzchni badawczych. Odkryli oni, iż średni rozmiar drzew w Amazonii zwiększył się o 3,2 proc. w każdej dekadzie przez ostatnie co najmniej 30 lat. To nie jest jednostkowy przypadek, to stały, trwający od dziesięcioleci trend.
Drzewa na sterydach
Co stoi za tym zadziwiającym zjawiskiem? Odpowiedź, choć na pierwszy rzut oka brzmi jak paradoks, jest w pełni logiczna i związana z globalnym problemem, o którym mówimy od lat: wzrostem stężenia dwutlenku węgla (CO2) w atmosferze.
CO2 to dla roślin to, czym dla nas tlen. To najważniejszy składnik procesu fotosyntezy. Większa jego ilość w powietrzu, będąca efektem działalności człowieka, działa na drzewa w Amazońskiej dżungli jak swoisty nawóz. To zjawisko naukowcy nazywają efektem nawożenia CO2 (ang. CO2 fertilization effect). Drzewa, zarówno te najmniejsze, jak i największe, intensywniej go wykorzystują, co przekłada się na szybszy i bardziej obfity wzrost.
Badanie wykazało, iż swoje rozmiary zwiększyły zarówno duże, jak i małe drzewa.
Profesor Beatriz Marimon z Universidade do Mato Grosso, która koordynowała zbieranie danych z brazylijskiej części Amazonii, trafnie podsumowuje: To jest dobra wiadomość. Ciągle słyszymy o zagrożeniach dla Amazonii. Tymczasem drzewa w nienaruszonych fragmentach lasu rosną. choćby te największe prosperują pomimo wszystkich zagrożeń.
Więcej na Spider’s Web:
Amazonia to strażnik klimatu
Według wcześniejszych badań sieci RAINFOR, lasy Amazonii odgrywają kluczową rolę w pochłanianiu dwutlenku węgla, który w przeciwnym razie znajdowałby się w atmosferze.
Wiedzieliśmy, iż całkowita ilość węgla zmagazynowana w drzewach w nienaruszonych lasach Amazonii wzrosła. To nowe badanie pokazuje, iż drzewa wszystkich rozmiarów urosły w tym samym czasie. Cały las uległ zmianie – dodał profesor Tim Baker z Uniwersytetu w Leeds, współautor badania.
Badanie jest pierwszym tego typu, które mierzy, jak wzrost stężenia CO2 systematycznie zmienia strukturę wielkości drzew w lasach Amazonii. Zespół zauważył też, iż wraz ze wzrostem wielkości największych drzew, zaczęły one coraz bardziej dominować w rywalizacji o zasoby.
Duże drzewa są niezwykle korzystne w pochłanianiu CO2 z atmosfery, co potwierdzają niniejsze badania. Pomimo obaw, iż zmiany klimatu mogą negatywnie wpłynąć na drzewa w Amazonii i osłabić efekt pochłaniania dwutlenku węgla, CO2 przez cały czas stymuluje wzrost. To pokazuje niezwykłą odporność tych lasów, przynajmniej na razie – mówi profesor Tim Baker.
Dobra wiadomość z amazońskiej dżungli
Dlaczego to ma tak kolosalne znaczenie dla nas wszystkich? Amazoński las deszczowy odgrywa kluczową rolę w pochłanianiu węgla, funkcjonując jako gigantyczne globalne płuca i pochłaniacz węgla. Większe drzewa to po prostu więcej zmagazynowanego węgla.
Na kilka miesięcy przed szczytem klimatycznym COP30 w Brazylii ta wiadomość nabiera dodatkowego znaczenia. Pokazuje, iż Amazonia, mimo wszystkich zagrożeń, wciąż jest jednym z naszych największych sprzymierzeńców w walce z globalnym ociepleniem.
