Pomimo iż współczesne lotnictwo bazuje na zaawansowanych technologiach, to komunikacja głosowa przez cały czas i bez wyjątków pozostaje kluczowym elementem bezpieczeństwa i wydajności operacji w przestrzeni powietrznej. Założę się, iż niejeden pasażer podróżując samolotem zastanawiał się jak przebiega rozmowa między pilotami, a np. kontrolerami ruchu lotniczego – ATC (Air Traffic Control).
Kiedyś sam byłem ciekaw czy słownictwo w tym przypadku jest na tyle specjalistyczne i skomplikowane, iż dla zwykłego zjadacza chleba wyłuskanie jakichkolwiek informacji będzie stanowiło nie lada wyzwanie? Czy rozmowy realizowane są wyłącznie w języku angielskim, a może jest miejsce na wtrącenie kilku słów w języku adekwatnym dla danego kraju? I co najważniejsze – czy w ogóle można posłuchać takich rozmów na żywo? A jeżeli tak, to w jaki sposób?
Jak i gdzie słuchać rozmów między pilotami a kontrolerami ruchu lotniczego?
Osoby zainteresowane śledzeniem takiej korespondencji w czasie rzeczywistym wcale nie muszą zaopatrywać się w specjalistyczne urządzenia typu skanery radiowe lub odbiorniki SDR (Software Defined Radio). Mogą one zaspokoić swoją ciekawość korzystając po prostu z serwisu LiveATC.net. Pomimo, iż aplikacje mobilne na iOS oraz Androida są płatne, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby przejść na stronę LiveATC i za darmo, bez zakładania konta zacząć słuchać pilotów i kontrolerów ruchu lotniczego.
LiveATC.net – z czym to się je?
Najprościej rzecz ujmując, LiveATC.net jest miejscem agregującym i udostępniającym transmisje ATC (Air Traffic Control) z wielu portów lotniczych. Początkowo strona powstała, aby udostępniać na żywo korespondencję radiową z bostońskiego lotniska Logan. Jednak od tamtej pory serwis wzbogacił się o kilka tysięcy źródeł. Aktualnie jest to już ponad 3 tysiące „feedów” z całego świata. To wszystko dzięki wolontariuszom, którzy udostępniają transmisje w Internecie.
Skrócona instrukcja obsługi LiveATC
Korzystanie z serwisu LiveATC.net nie jest zbyt skomplikowane. Wystarczy wpisać kod IATA lub kod ICAO lotniska. Poniżej zamieszczam zrzuty ekranu.

Po wyborze „feed’u” (HTML5) odtwarzacz pojawi się w osobnym oknie przeglądarki.

Polskie lotniska w LiveATC.net
Jeśli chodzi o Polskę, to na chwilę obecną nasłuch możliwy jest z następujących portów lotniczych:
- Katowice, ICAO: EPKT, IATA: KTW, Airport: Katowice International Airport
- Kraków, ICAO: EPKK, IATA: KRK, Airport: John Paul II Balice International Airport
- Krosno, ICAO: EPKR, Airport: Krosno Airport
- Leszno, ICAO: EPLS, Airport: Leszno-Strzyżewice
- Lublin, ICAO: EPLB, IATA: LUZ, Airport: Lublin Airport
- Łódź, ICAO: EPLL, IATA: LCJ, Airport: Wladyslaw Reymont Airport
- Poznań, ICAO: EPPO, IATA: POZ, Airport: Poznan-Lawica Henryk Wieniawski Airport
- Warszawa, ICAO: EPWA, IATA: WAW, Airport: Frederic Chopin Airport
- Wrocław, ICAO: EPWR, IATA: WRO, Airport: Strachowice Airport
Tak na marginesie, to często w rankingu TOP 50 ATC streamów audio, dosyć wysoko plasuje się feed z Warszawy – EPWA Approach #1. Jak widać ruch lotniczy wokół stolicy Polski potrafi przyciągnąć słuchaczy.
Dla kogo takie rozwiązanie?
Najprawdopodobniej dla wielu osób będzie to stanowić tylko ciekawostkę. Natomiast słuchanie korespondencji radiowej z kontrolerami ruchu lotniczego pozwala na osłuchanie się z frazeologią lotniczą (standard ICAO), specyfiką wymiany informacji w różnych fazach lotu i warunkach operacyjnych. Jak można się domyśleć z serwisu korzystają nie tylko entuzjaści szeroko pojętego lotnictwa. prawdopodobnie znajdą się również adepci lotnictwa oraz kandydaci na kontrolerów ruchu lotniczego, którym zdarza się skorzystać z ATCLive.

LiveATC i Flightradar24 to dobrana para
Transmisja rozmów na żywo, jest naprawdę niezłym uzupełnieniem radaru (trackera) lotów np. popularnego Flightradar24. W tej kwestii oprócz śledzenia na mapie pozycji wybranego samolotu, użytkownicy mają dodatkowo możliwość wzbogacenia informacji o rzeczywiste komunikaty audio pochodzące od pilotów wybranych maszyn.
Poza rozmowami na żywo, w serwisie LiveATC.net dostępne jest również archiwum korespondencji. Nie inaczej jest z Flightradar24. Z tą różnicą, iż tutaj mamy do czynienia z wizualną prezentacją lotu.
Mała podpowiedź: jeżeli nie znasz alfabetu fonetycznego ICAO (International Civil Aviation Organization), to na początek należy się z nim zapoznać. Jest on powszechnie używany w komunikacji radiowej. W tym przypadku każdej literze alfabetu odpowiada określone słowo. Dzięki temu w różnych warunkach i sytuacjach transmisja dla obu stron jest zrozumiała.
Wiele państw i obszarów nie znajdziesz na mapie LiveATC
Trzeba sobie zdawać sprawę, iż wiele obszarów będzie niedostępnych w serwisie LiveATC. Wynika to m.in. z obowiązujących w danym kraju przepisów, wymagań bezpieczeństwa lub ochrony danych. Przykładem państw europejskich, których nie znajdziemy na mapie LiveATC są Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania. Ponadto niedostępność niektórych lotnisk może po prostu wynikać z braku wolontariuszy udostępniających transmisję z danego miejsca.
Przy okazji warto wspomnieć, iż użytkownicy mają możliwość wyboru dostępnych lokalizacji poprzez mapę. Bez wątpienia jest to duże ułatwienie w przeglądaniu i eksploracji większych lub mniejszych lotnisk.
Pożyteczny pożeracz czasu
Jak widać na załączonych obrazkach, design platformy LiveATC jest prosty, surowy i prawdopodobnie będzie przywodzić na myśl strony, które pojawiały się w Internecie 25 lat temu. Ale w tej sytuacji (moim zdaniem) jest to akurat mało istotna rzecz. Najważniejsze jest to, iż osoby jakkolwiek zainteresowane lotnictwem cywilnym, mogą uzyskać rzeczywiste komunikaty i informacje bez zaopatrywania się np. w skanery obsługujące zakresy częstotliwości 108 – 137 MHz (pasmo lotnicze – tzw. airband).
Polecam rozpocząć nasłuch, szczególnie posiłkując się wspomnianym Flightradar24. Być może z waszych głośników raz na jakiś czas zamiast playlisty ze Spotify, będą słyszalne głosy pilotów i kontrolerów ruchu lotniczego, wykonujących swoje obowiązki.
Uwaga. Takie zajęcie może pochłonąć wiele godzin. Szczególnie, gdy zaczynasz swoją przygodę z awiacją.
Źródło: LiveATC, Flightradar24, zdjęcie otwierające: ze zbiorów wł.